Odznakę Regionalną PTTK „Kurpie”, zwaną dalej odznaką, ustanowił Zarząd Wojewódzki PTTK w Ostrołęce w 1976 r. W 2005 r. odznakę przejęło Mazowieckie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa, a od 2022 r. odznakę weryfikuje i przyznaje Oddział Międzyuczelniany PTTK w Warszawie.
Odznaka ma na celu upowszechnianie wartości turystycznych i krajoznawczych Kurpiowszczyzny, promocję działań na rzecz ich ochrony oraz zachęcanie do wszechstronnej działalności krajoznawczej: poznawania regionu, dokumentowania jego walorów, popularyzowania i edukowania.
Odznaka ma trzy stopnie (brązowy, srebrny i złoty).
Odznakę zdobywa się w kolejności stopni.
Odznakę może zdobywać każdy, kto ukończył 8 lat.
Przy zdobywaniu poszczególnych stopni odznaki nie ma ograniczeń czasowych.
Warunkiem zdobycia odznaki jest zwiedzenie obiektów oraz udział (w charakterze uczestnika lub widza) w wydarzeniach, wyszczególnionych w Załączniku 1, w liczbie podanej w poniższej tabeli:
Lp. |
Obiekt / wydarzenie |
Stopień odznaki |
||
Brązowy |
Srebrny |
Złoty | ||
1. |
Budownictwo sakralne |
2 |
4 |
6 |
2. |
Budownictwo świeckie |
1 |
2 |
3 |
3. |
Miejsca pamięci |
1 |
2 |
3 |
4. |
Obiekty przyrodnicze |
1 |
2 |
3 |
5. |
Muzea |
1 |
2 |
3 |
6. |
Wydarzenia |
0 |
1 |
2 |
Dodatkowym wymogiem do zdobycia odznaki w stopniu srebrnym jest wykonanie inwentaryzacji krajoznawczej co najmniej pięciu kapliczek lub krzyży przydrożnych, znajdujących się na obszarze dowolnie wybranej miejscowości, leżącej na terenie Puszczy Białej lub Puszczy Zielonej, według wzoru z Załącznika 2.
Dodatkowym wymogiem do zdobycia odznaki w stopni złotym jest realizacja przedsięwzięcia popularyzującego wiedzę o Kurpiowszczyźnie: jej historii, zabytkach, przyrodzie, folklorze itd. Może mieć ono charakter m.in.: prelekcji, wykładu, wystawy, reportażu, artykułu w formie tradycyjnej lub w Internecie. W przedsięwzięciu należy wykorzystać samodzielnie wykonaną dokumentację krajoznawczą, etnograficzną i fotograficzną.
Każdy obiekt lub wydarzenie może być zaliczony tylko na jeden stopień odznaki.
Zdobywanie odznaki odbywa się na odpowiedzialność zdobywającego. Zwiedzanie obiektów i udział w wydarzeniach powinny odbywać się z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, przepisów prawa oraz poszanowaniem dobrych obyczajów.
Potwierdzeniem spełnienia wymogów zdobycia odznaki jest kronika krajoznawcza, prowadzona w dowolnej formie, zawierająca: imię i nazwisko, rok urodzenia, miejscowość zamieszkania zdobywającego (zdobywających) odznakę; daty wycieczek lub wydarzeń, nazwy i lokalizację odwiedzonych obiektów, potwierdzenia terenowe (pieczątki, bilety, podpisy organizatora wycieczki lub kadry PTTK, zrzuty z aplikacji geocachingowych) lub dokumentację fotograficzną. W przypadku stopni srebrnego i złotego, również materiały, o których mowa, odpowiednio, w pkt. 8 i 9.
Odznakę można zdobywać indywidualnie lub grupowo. W tym drugim przypadku do weryfikacji przedstawia się jedną wspólną, zbiorową dokumentację, o której mowa w pkt. 12. Wszyscy członkowie grupy powinni spełniać wszystkie wymogi regulaminowe, regulujące przyznanie odznaki.
Kopie prac wykonanych w ramach pkt. 8 i, jeśli to możliwe 9, przekazywane są do zbiorów Regionalnego Centrum Kultury Kurpiowskiej w Myszyńcu.
Odznakę weryfikuje i przyznaje zespół weryfikacyjny przy Oddziale Międzyuczelnianym PTTK w Warszawie. Dokumentację można przedstawić do weryfikacji osobiście lub drogą elektroniczną (weryfikat@om.pttk.pl).
Dystrybucję odznak prowadzi Oddział Międzyuczelniany PTTK w Warszawie. Egzemplarze odznaki są odpłatne.
Ostateczna interpretacja niniejszego regulaminu przysługuje Zarządowi Oddziału Międzyuczelnianego PTTK w Warszawie.
Regulamin i wykaz obiektów opracował Marcin Tysler, przy współpracy Adama Ciołka, Wojciecha Nowickiego i Martyny Serafin.
Niniejszy regulamin został przyjęty przez Zarząd Oddziału Międzyuczelnianego PTTK w Warszawie uchwałą nr 2022/03/01 i obowiązuje od 15 marca 2022 r. Unieważnia się dotychczasowe regulaminy zdobywania Odznaki Regionalnej PTTK „Kurpie”. Dotychczas zdobyte odznaki zachowują ważność i uprawniają do ubiegania się o kolejne stopnie odznaki.
Załącznik 1
Wykaz obiektów do zwiedzenia
Budownictwo sakralne:
Lp. |
Obiekt |
Miejscowość |
Gmina |
1. |
Kaplica grobowa Aleksieja Kucyńskiego |
Orło |
Małkinia Górna |
2. |
Kaplica św. Zofii |
Ostrów Mazowiecka |
Ostrów Mazowiecka |
3. |
Kościół Świętej Trójcy |
Obryte |
Obryte |
4. |
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny |
Sokołowo Włościańskie |
Obryte |
5. |
Kościół św. Barbary |
Poręba-Kocęby |
Brańszczyk |
6. |
Drewniana kostnica |
Długosiodło |
Długosiodło |
7. |
Kościół św. Anny |
Nowy Lubiel |
Rząśnik |
8. |
Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus |
Porządzie |
Rząśnik |
9. |
Kościół św. Rocha |
Leman |
Turośl |
10. |
Kościół Matki Bożej Różańcowej |
Kuzie |
Zbójna |
11. |
Kościół św. Michała Archanioła |
Brodowe Łąki |
Baranowo |
12. |
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny |
Czarnia |
Czarnia |
13. |
Kościół Ducha Świętego |
Kadzidło |
Kadzidło |
14. |
Zespół kościoła św. Anny |
Dąbrówka |
Lelis |
15. |
Kościół św. Anny |
Łyse |
Łyse |
16. |
Bazylika kolegiacka Trójcy Przenajświętszej |
Myszyniec |
Myszyniec |
17. |
Kościół św. Wawrzyńca |
Zaręby |
Chorzele |
18. |
Kościół Trójcy Przenajświętszej |
Parciaki |
Jednorożec |
Budownictwo świeckie:
Lp. |
Obiekt |
Miejscowość |
Gmina |
1. |
Drewniana zabudowa wsi |
Koziki |
Ostrów Mazowiecka |
2. |
Drewniana zabudowa wsi |
Nagoszewo |
Ostrów Mazowiecka |
3. |
Drewniana zabudowa wsi |
Knurowiec |
Brańszczyk |
4. |
Drewniana zabudowa wsi |
Ochudno |
Rząśnik |
5. |
Spichlerz – Gminny Ośrodek Kultury |
Turośl |
Turośl |
6. |
Chałupa kurpiowska, Łączki 86 |
Łączki |
Łyse |
7. |
Dawna placówka Straży Granicznej, Pełty 37 |
Pełty |
Myszyniec |
8. |
Drewniana zabudowa wsi |
Krukowo |
Chorzele |
9. |
Drewniana zabudowa wsi |
Olszewka |
Jednorożec |
Miejsca pamięci:
Lp. |
Obiekt |
Miejscowość |
Gmina |
1. |
Pomnik pacyfikacji wsi |
Fidury |
Ostrów Mazowiecka |
2. |
Cmentarz jeniecki Stalag 324 |
Grądy |
Wąsewo |
3. |
Tablica pamiątkowa Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” |
Sieczychy |
Długosiodło |
4. |
Dąb Powstańców „Wieszacie” |
Porządzie |
Rząśnik |
5. |
Cmentarz wojenny z 1920 r. |
Piasecznia |
Kadzidło |
6. |
Cmentarz mariawicki |
Długi Kąt |
Lelis |
7. |
Cmentarz jeniecki |
Łyse |
Łyse |
8. |
Pomnik Powstańców 1863 r. przy drodze woj. 614 |
Charciabałda |
Myszyniec |
9. |
Cmentarz wojenny z I wojny światowej |
Jednorożec |
Jednorożec |
Obiekty przyrodnicze:
Lp. |
Obiekt |
Miejscowość |
Gmina |
1. |
Rezerwat przyrody Wielgolas |
Gładczyn Rządowy |
Zatory |
2. |
Stawy Jegiel (punkt obserwacji ptaków) |
Białebłoto-Nowa Wieś |
Brańszczyk |
3. |
Bagno – użytek ekologiczny 254 (pomost widokowy w leśnictwie Tuchlin) |
Tuchlin |
Brańszczyk |
4. |
Natura 2000 – Bagno Pulwy (szlak zielony Adamowo – Grądy Polewne) |
Rząśnik |
Rząśnik |
5. |
Rezerwat przyrody Rycerski Kierz |
Jednaczewo |
Łomża |
6. |
Rezerwat przyrody Czarnia |
Czarnia |
Czarnia |
7. |
Rezerwat przyrody Torfowisko Karaska |
Piasecznia |
Kadzidło |
8. |
Rezerwat przyrody Olsy Płoszyckie |
Długi Kąt |
Lelis |
9. |
Rezerwat przyrody Torfowisko Serafin |
Serafin |
Łyse |
Muzea:
Lp. |
Obiekt |
Miejscowość |
Gmina |
1. |
Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży |
Łomża |
|
2. |
Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce |
Ostrołęka |
|
3. |
Muzeum – Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej |
Ostrów Mazowiecka |
Ostrów Mazowiecka |
4. |
Skansen im. Marii Żywirskiej w Brańszczyku |
Brańszczyk |
Brańszczyk |
5. |
Skansen-Park w Długosiodle |
Długosiodło |
Długosiodło |
6. |
Muzeum-Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika w Nowogrodzie |
Nowogród |
Nowogród |
7. |
Zagroda Kurpiowska w Kadzidle |
Kadzidło |
Kadzidło |
8. |
Muzeum Kurpiowskie w Wachu |
Wach |
Kadzidło |
9. |
Ośrodek Etnograficzny Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Kurpiów przy Gminnym Ośrodku Kulturalno-Oświatowym w Lelisie |
Lelis |
Lelis |
Wydarzenia:
Lp. |
Obiekt |
Miejscowość |
Gmina |
1. |
Festiwal Folkloru Weselnego „Wesele Kurpiowskie” |
Kadzidło |
Kadzidło |
2. |
Warsztaty etnograficzne „Ginące Zawody” |
Kadzidło |
Kadzidło |
3. |
Regionalny Przegląd Harmonistów i Skrzypków Ludowych „Kurpiowskie Granie” |
Lelis |
Lelis |
4. |
Uroczystości Niedzieli Palmowej |
Łyse |
Łyse |
5. |
Uroczystości Bożego Ciała |
Myszyniec |
Myszyniec |
6. |
Miodobranie Kurpiowskie |
Myszyniec |
Myszyniec |
Regulamin Regionalnej Odznaki PTTK „Kurpie”
(obowiązujący w latach 1976-2005)
Oddział Międzyuczelniany PTTK
ul. Senatorska 11
00-075 Warszawa
http://om.pttk.pl
e-mail: info@om.pttk.pl