Narciarskie Odznaki Turystyczne PTTK

Narciarskie odznaki turystyczne PTTK wpisują się w historię narciarstwa w II RP. Są rozwinięciem idei popularyzacji narciarstwa turystycznego rozpoczętej przez Polski Związek Narciarski, który w 1932 r. ustanowił Odznakę Górską PZN jako pierwszą w Polsce i pierwszą w Europie odznakę turystyczną, a w 1936 r. wprowadził Odznakę Nizinną PZN.

I. Postanowienia ogólne

§ 1

Celem ustanowienia narciarskich odznak turystycznych PTTK jest zachęcenie narciarzy do systematycznego i racjonalnego uprawiania turystyki narciarskiej, poznawania ojczystego kraju, podnoszenia ogólnej sprawności fizycznej oraz kształtowania pozytywnych cech charakteru.

§ 2

Narciarskie odznaki turystyczne PTTK może zdobywać każdy, kto swoje wycieczki narciarskie odbywa, dokumentuje i weryfikuje zgodnie z wymogami niniejszego regulaminu.

§ 3

W każdej wycieczce narciarskiej powinny uczestniczyć minimum dwie osoby. Wycieczki odbywa się na własną odpowiedzialność, przy zachowaniu zasad bezpiecznego i racjonalnego uprawiania turystyki oraz przy przestrzeganiu przepisów dotyczących poruszania się po obszarach chronionych i w rejonach granicy państwowej. Zdobywanie narciarskich odznak turystycznych PTTK przez nieletnich powinno odbywać się w obecności dorosłych opiekunów, a trasy wycieczek powinny być dostosowane do wieku i możliwości fizycznych uczestników.

§ 4

Zdobywanie narciarskich odznak turystycznych propaguje i reguluje Komisja Turystyki Narciarskiej Zarządu Głównego PTTK, która uchwala regulaminy i wzory odznak, mianuje przodowników turystyki narciarskiej PTTK, powołuje Centralny Referat Weryfikacyjny oraz terenowe referaty weryfikacyjne odznak narciarskich.

§ 5

Ustanawia się następujące narciarskie odznaki turystyczne:

Dziecięca Odznaka Narciarska PTTK (DON),

Narciarska Odznaka Młodzieżowa PTTK (NOM),

Górska Odznaka Narciarska PTTK (GON),

Nizinna Odznaka Narciarska PTTK (NON),

Odznaka Narciarska „Za wytrwałość” PTTK (ON „Za wytrwałość”),

Wysokogórska Odznaka Narciarska PTTK (WON).

II. Dziecięca Odznaka Narciarska PTTK (DON)

§ 6

Celem ustanowienia Dziecięcej Odznaki Narciarskiej PTTK jest popularyzacja narciarstwa i turystyki narciarskiej wśród najmłodszych.

§ 7

DON ma trzy stopnie: brązowy, srebrny i złoty.

§ 8

Odznakę można zdobywać do 10. roku życia poprzez uczestniczenie w imprezie narciarskiej (kursie nauki jazdy, wycieczce, zawodach). Przyznanie odznaki następuje po złożeniu przez opiekuna uczestniczącego w imprezie wypełnionej „Książeczki odznak narciarskich” do weryfikacji z informacją o tej imprezie oraz zdjęciem dziecka (uczestnika imprezy narciarskiej) na nartach, wklejonym na stronie przeznaczonej na potwierdzenia wycieczek. W jednym sezonie można zdobyć tylko jeden stopień odznaki.

§ 9

Odznaka powinna być wręczana uroczyście.

III. Narciarska Odznaka Młodzieżowa PTTK (NOM)

§ 10

Narciarską Odznakę Młodzieżową PTTK można zdobywać w wieku od 11. do 16. lat przez udział w trzech wycieczkach narciarskich w dowolnym terenie, na różnych trasach. Czas trwania każdej wycieczki nie może być krótszy niż 4 godziny lub długość trasy nie może być mniejsza niż 12 kilometrów.

IV. Górska Odznaka Narciarska PTTK (GON)

§ 11

Górską Odznakę Narciarską PTTK można zdobywać od 11. roku życia podczas wycieczek narciarskich przede wszystkim w polskich górach, a także w pasmach górskich Sudetów i Karpat, położonych na obszarach Republiki Federalnej Niemiec, Republiki Czeskiej, Republiki Słowackiej i Ukrainy.

§ 12

Ustanawia się trzy rodzaje Górskiej Odznaki Narciarskiej PTTK:

popularna w kolorze białym,

mała w stopniach: brązowym, srebrnym i złotym,

duża w stopniach: srebrnym i złotym.

Poszczególne rodzaje i stopnie GON zdobywa się w kolejności od Górskiej Odznaki Narciarskiej PTTK popularnej do Górskiej Odznaki Narciarskiej PTTK dużej w stopniu złotym. Nie ustala się ograniczeń czasowych przy zdobywaniu poszczególnych rodzajów i stopni GON.

W jednym sezonie można zdobyć tylko jedną odznakę z wyjątkiem: GON popularnej i GON małej w stopniu brązowym, które mogą być zdobyte w tym samym sezonie.

§ 13

GON popularną i małe GON zdobywa się odbywając punktowane wycieczki narciarskie. Liczbę uzyskanych punktów określa się korzystając z tras punktowanych do GOT PTTK, a jeśli trasa wycieczki nie jest tam ujęta, przez wyliczenie wg następującego przelicznika: 1 punkt za każdy kilometr marszu oraz 1 punkt za każde 100 metrów sumy podejść (zaokrąglenie w górę do jednego punktu przy minimum 501 m przebytej trasy oraz przy minimum 51 m sumy podejść).

§ 14

GON popularną i małe GON zdobywa się po uzyskaniu następującej liczby punktów:

popularna – 50 punktów,

mała brązowa – 100 punktów,

mała srebrna – 200 punktów,

mała złota – 300 punktów.

Osoby w wieku od 11. do 16. lat GON popularną zdobywają po zdobyciu Narciarskiej Odznaki Młodzieżowej PTTK. NOM i GON popularna mogą być zdobyte w tym samym sezonie narciarskim, bez możliwości zdobycia GON małej w stopniu brązowym jako trzeciej w tym sezonie.

§ 15

GON dużą w stopniu srebrnym zdobywa się przez uczestnictwo w trzech lub więcej kilkudniowych wycieczkach lub rajdach trwających nieprzerwanie co najmniej cztery dni, w dwu lub więcej rejonach górskich określonych w załączniku nr 1 do regulaminu. Suma uzyskanych punktów nie może być mniejsza niż 300.

§ 16

GON dużą w stopniu złotym zdobywa się przez uczestnictwo w czterech lub więcej kilkudniowych wycieczkach lub rajdach trwających nieprzerwanie co najmniej cztery dni, w trzech lub więcej rejonach górskich określonych w załączniku nr 1 do regulaminu. Suma uzyskanych punktów nie może być mniejsza niż 400.

§ 17

Odbywając wycieczki narciarskie należy:

przestrzegać zasad poruszania się w górach w warunkach zimowych,

wędrować różnymi trasami i w różnych grupach górskich.

Nie zalicza się punktów uzyskanych podczas wycieczki odbytej tą samą trasą w tym samym kierunku w trakcie zdobywania tego samego stopnia odznaki.

W przypadkach uzasadnionych (np. częściowy brak śniegu, oblodzenie) zalicza się do GON przebycie części trasy pieszo, jednak nie więcej niż ⅓ długości trasy.

V. Nizinna Odznaka Narciarska PTTK (NON)

§ 18

Nizinną Odznakę Narciarską PTTK można zdobywać od 11. roku życia podczas wycieczek narciarskich przede wszystkim w Polsce, z wyłączeniem obszarów górskich. NON można zdobywać także poza Polską (z wyłączeniem obszarów górskich) uzyskując maks. 30% kilometrów wymaganych dla zdobywanego stopnia NON.

§ 19

Ustanawia się trzy rodzaje Nizinnej Odznaki Narciarskiej PTTK:

popularna w kolorze niebieskim,

mała w stopniach: brązowym, srebrnym i złotym,

duża w stopniach: srebrnym i złotym.

Poszczególne rodzaje i stopnie NON zdobywa się w kolejności od Nizinnej Odznaki Narciarskiej PTTK popularnej do Nizinnej Odznaki Narciarskiej PTTK dużej w stopniu złotym. Nie ustala się ograniczeń czasowych przy zdobywaniu poszczególnych odznak. W jednym sezonie można zdobyć tylko jedną odznakę z wyjątkiem NON popularnej i NON małej w stopniu brązowym, które mogą być zdobyte w tym samym sezonie.

§ 20

NON popularną i małe NON zdobywa się po przebyciu odpowiedniej liczby kilometrów:

popularna – 50 km,

mała brązowa – 100 km,

mała srebrna – 200 km,

mała złota – 300 km.

Osoby w wieku od 11. do 16. lat popularną NON zdobywają po zdobyciu Narciarskiej Odznaki Młodzieżowej PTTK. NOM i NON popularna mogą być zdobyte w tym samym sezonie narciarskim, bez możliwości zdobycia NON małej w stopniu brązowym jako trzeciej w tym sezonie.

§ 21

NON dużą w stopniu srebrnym zdobywa się przez uczestnictwo w trzech lub więcej kilkudniowych wycieczkach lub rajdach trwających nieprzerwanie co najmniej cztery dni. Suma przebytych kilometrów nie może być mniejsza niż 300.

§ 22

NON dużą w stopniu złotym zdobywa się przez uczestnictwo w trzech lub więcej kilkudniowych wycieczkach lub rajdach trwających nieprzerwanie co najmniej cztery dni. Suma przebytych kilometrów nie może być mniejsza niż 400.

§ 23

Nie zalicza się kilometrów przebytych podczas wycieczki odbytej tą samą trasą w tym samym kierunku w trakcie zdobywania tego samego stopnia odznaki.

W przypadkach uzasadnionych (np. częściowy brak śniegu, oblodzenie) zalicza się do NON przebycie części trasy pieszo, jednak nie więcej niż ⅓ długości trasy.

VI. Odznaka Narciarska „Za wytrwałość” PTTK (ON „Za wytrwałość”)

§ 24

Ustanawia się dwa rodzaje Odznaki Narciarskiej „Za wytrwałość” PTTK:

po zdobyciu dużej złotej GON lub NON spełnią pięciokrotnie wymogi przyznania małej GON lub NON w stopniu co najmniej brązowym lub,

po zdobyciu małej złotej GON lub NON spełnią ośmiokrotnie wymogi przyznania małej GON lub NON w stopniu co najmniej brązowym.

§ 25

ON „Za wytrwałość” są przyznawane odpowiednio:

ON „Za wytrwałość” górska zdobywcom GON, którzy:

po zdobyciu GON dużej w stopniu złotym uzyskają pięciokrotnie normę 100 punktów lub,

po zdobyciu GON małej w stopniu złotym uzyskają ośmiokrotnie normę 100 punktów.

ON „Za wytrwałość” nizinna zdobywcom NON, którzy:

po zdobyciu NON dużej w stopniu złotym uzyskają pięciokrotnie normę 100 kilometrów lub,

po zdobyciu NON małej w stopniu złotym uzyskają ośmiokrotnie normę 100 kilometrów

§ 26

Przy zdobywaniu norm do ON „Za wytrwałość” obowiązują następujące zasady:

w ciągu jednego sezonu narciarskiego można zdobyć tylko jedną normę,

dopuszcza się zdobycie jednej normy podczas kilku, niekoniecznie występujących po sobie, sezonów narciarskich. Nadwyżek punktów lub kilometrów uzyskanych po zdobyciu normy w danym sezonie nie zalicza się na poczet normy następnej,

normy do odznak „Za wytrwałość” można zdobywać w tych samych sezonach co odbywanie tras dla dużych GON i NON. Jednak trasy norm do ON „Za wytrwałość” nie mogą pokrywać się z trasami dokumentowanymi odpowiednio do dużych GON i NON.

§ 27

Rozpoczęcie zdobywania Odznaki Narciarskiej „Za wytrwałość” PTTK przed zdobyciem GON dużej w stopniu złotym lub NON dużej w stopniu złotym zobowiązuje do spełnienia ośmiu norm.

§ 28

Każda z pięciu lub ośmiu norm do ON „Za wytrwałość” wymaga zweryfikowania w terenowym lub centralnym referacie weryfikacyjnym po jej uzyskaniu, najpóźniej do 15 maja.

VII. Wysokogórska Odznaka Narciarska PTTK (WON)

§ 29

Wysokogórska Odznaka Narciarska PTTK jest najwyższym wyróżnieniem dla osób uprawiających wędrówki na terenie Tatr, Karkonoszy, masywu Babiej Góry i innych gór wysokich. Pod pojęciem gór wysokich należy rozumieć góry, w których występują kotły, żleby lub lodowce, np.: Alpy, Kaukaz, Mała Fatra, Niskie Tatry, Czarnohora, Gorgany, Retezat, Pirin, Jotunheimen, Breheimen, Hurrungane itp.

§ 30

Wysokogórską Odznakę Narciarską PTTK może uzyskać każdy, kto udokumentuje przejście tras wysokogórskich na nartach o łącznej sumie przewyższeń 30.000 m, co najmniej w dwóch pasmach gór wysokich.

Czas zdobywania WON nie jest limitowany. Do sumy przewyższeń nie zalicza się powtórzeń tras odbytych w tym samym sezonie narciarskim. Przebycie tej samej trasy w przeciwnym kierunku nie jest uważane za jej powtórzenie. Ze względu na warunki terenowe lub śniegowe dopuszcza się odbycie części trasy pieszo (w rakach).

Dokumentacja wycieczek narciarskich do WON PTTK jest prowadzona w „Książeczce odznak narciarskich PTTK”. Wpisując trasę wycieczki należy w nawiasach podawać wysokości (w metrach n.p.m.) szczytów, przełęczy i innych istotnych punktów. W kolumnie na grupy należy wpisać nazwę pasma lub masywu, w którym odbyła się wycieczka, oraz (w nawiasie) nazwę państwa, a w kolumnach przeznaczonych na punkty lub kilometry, obliczone wielkości przewyższeń odcinków trasy.

W przypadku udziału w rajdach wysokogórskich wymagane jest potwierdzenie kierownika trasy rajdu.

§ 31

Po osiągnięciu całej normy przewyższeń wymaganej dla WON (sumuje się tylko podejścia) „Książeczkę odznak narciarskich PTTK” należy przesłać do Centralnego Referatu Weryfikacyjnego Odznak Narciarskich PTTK w Krakowie (adres do korespondencji: Komisja Turystyki Narciarskiej ZG PTTK, ul. Jagiellońska 6/6a, 31-010 Kraków). Książeczka jest przekazywana Komisji Turystyki Narciarskiej ZG PTTK po weryfikacji pod względem formalnym.

§ 32

„Książeczka odznak narciarskich PTTK” z dokumentacją wycieczek do Wysokogórskiej Odznaka Narciarskiej PTTK jest weryfikowana pod względem merytorycznym przez Komisję Turystyki Narciarskiej ZG PTTK, a odznaka przyznawana jest w trybie uchwały tej Komisji.

VIII. Zasady dokumentowania, zdobywania i weryfikowania odznak

§ 33

Ubiegający się o narciarskie odznaki turystyczne PTTK prowadzą ewidencję wycieczek i rajdów w „Książeczce odznak narciarskich PTTK” (do nabycia w Oddziałach PTTK).

§ 34

Wzór „Książeczki odznak narciarskich PTTK” określa Komisja Turystyki Narciarskiej ZG PTTK. Prawa wydawnicze do książeczki, regulaminu i wszystkich wzorów narciarskich odznak turystycznych PTTK (załącznik 2.) zastrzeżone są dla Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie.

§ 35

Jeśli trasa wycieczki lub rajdu nie jest udokumentowana potwierdzeniami z terenu (pieczątki schronisk, urzędów, instytucji lub organizatorów imprezy), powinna być wstępnie zweryfikowana przez przodownika turystyki narciarskiej PTTK.

§ 36

Weryfikacja i przyznanie DON, NOM, popularnych i małych GON i NON oraz norm ON „Za wytrwałość” (oprócz ostatniej normy i przyznania odznaki) odbywa się w terenowych referatach weryfikacyjnych ON PTTK. Duże GON i NON oraz ON „Za wytrwałość” i WON weryfikuje i przyznaje wyłącznie Centralny Referat Weryfikacyjny Odznak Narciarskich PTTK w Krakowie (WON po uchwale KTN ZG PTTK).

Ostateczny termin składania książeczek do weryfikacji upływa 15 maja roku, w którym nastąpiło spełnienie wymogów uzyskania odznaki określonego stopnia lub normy dla ON „Za wytrwałość”.

§ 37

W przypadku uzyskania nadwyżki punktów lub kilometrów wymaganych do zdobycia danego stopnia GON lub NON można je zaliczyć do stopnia wyższego, jednak w ilości nie większej niż 50% wymaganej do zdobycia stopnia wyższego.

§ 38

W przypadku zdobywania ON „Za wytrwałość” przez posiadacza GON małej w stopniu złotym lub NON małej w stopniu złotym oprócz książeczek zawierających zweryfikowane normy należy dostarczyć do CRW ON książeczkę, w której zweryfikowano GON lub NON małą w stopniu złotym.

W przypadku zdobywania ON „Za wytrwałość” przez posiadacza GON lub NON dużej w stopniu złotym wystarczy wpisanie numeru jej weryfikacji do „Książeczki odznak narciarskich PTTK”.

§ 39

Weryfikacja odznak narciarskich odbywa się nieodpłatnie. Turyści korzystający przy weryfikacji z drogi pocztowej ponoszą jedynie koszty związane ze zwrotem zweryfikowanych „Książeczek odznak narciarskich PTTK” i ewentualnie zamówionych odznak. Wskazane jest umożliwienie referatowi kontaktu z ubiegającym się o odznaki poprzez załączenie lub wpisanie do książeczki adresu mailowego lub numeru telefonu do kontaktu.

§ 40

Odznaki Narciarskie PTTK nabywa się (za okazaniem zweryfikowanej książeczki) w placówkach PTTK zajmujących się sprzedażą odznak turystycznych, z wyjątkiem odznak „Za wytrwałość” i „Wysokogórskiej”, które można kupić tylko w Centralnym Ośrodku Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie.

IX. Przepisy końcowe

§ 41

Interpretacja niniejszego regulaminu oraz rozstrzyganie ewentualnych spraw spornych dotyczących zdobywania narciarskich odznak turystycznych PTTK należy do Komisji Turystyki Narciarskiej ZG PTTK.

§ 42

Regulamin niniejszy został zatwierdzony przez Prezydium Zarządu Głównego PTTK Uchwałą nr 219/XIX/2022 z dnia 22 kwietnia 2022 r. i obowiązuje od sezonu zimowego 2022/2023.

Załącznik nr 1
do Regulaminu Narciarskich Odznak Turystycznych

Wykaz rejonów górskich dla zdobywania dużej GON PTTK

Beskidy – część zachodnia BZ-A, tj. grupy: BZ.01-04, BZ.07, BZ.10;

Beskidy – część zachodnia BZ-B, tj. grupy: BZ.05, BZ6, BZ.08, BZ.09, BZ.11, BZ.12;

Beskidy – część wschodnia BW-A, tj. grupy: BW.01, BW.02, BW.04;

Beskidy – część wschodnia BW-B, tj. grupy: BW.03, BW.05;

Sudety – część zachodnia S-A, tj. grupy: S.01-S.10, S.19;

Sudety – część wschodnia S-B, tj. grupy: S.11-S.18, S.20, S.21;

Tatry i Podtatrze Polskie TP, tj. grupy: T.01-T.03;

Góry Świętokrzyskie GŚ, tj. grupy: Ł.01-Ł.05.

Numeracja grup i przypisany im obszar określone są w Trasach punktowanych zamieszczonych w drukowanym Regulaminie GOT.

Duże GON można zdobywać również w odpowiednich przygranicznych rejonach górskich w: Republice Federalnej Niemiec, Republice Czeskiej, Republice Słowackiej i Ukrainie.

Załącznik nr 2
do Regulaminu Narciarskich Odznak Turystycznych

Wzory Narciarskich Odznak Turystycznych PTTK

Dziecięca Odznaka Narciarska PTTK (DON)