Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze ustanawia Żeglarską Odznakę Turystyczną PTTK – ŻOT w celu zachęcenia żeglarzy, a w szczególności młodzieży, do systematycznego uprawiania turystyki żeglarskiej, połączonej z poznawaniem kraju ojczystego, jego bogactw naturalnych, piękna i kultury, jego dróg wodnych, wybrzeża i portów, jak również krajów zamorskich i ich portów.

Organem powołanym do sprawowania nadzoru nad Żeglarską Odznaką Turystyczną, a w szczególności do jej nadawania, jest komisja Turystyki Żeglarskiej Zarządu Głównego PTTK. Swoje uprawnienia do nadawania poszczególnych stopni odznaki Komisja może przekazywać Oddziałowym Komisjom Turystyki Żeglarskiej (OKTŻ) lub Regionalnym Komisjom Turystyki Żeglarskiej (RKTŻ). Decyzje Komisji wydane w zakresie jej działania są ostateczne. Prawo do interpretacji niniejszego Regulaminu przysługuje jedynie Komisji Turystyki Żeglarskiej ZG PTTK. Odznaka nadawana jest uchwałą Prezydium Komisji Turystyki Żeglarskiej na wniosek Zespołu Weryfikacyjnego.

O ŻOT może ubiegać się każdy turysta żeglarz, który ukończył 12 lat, niezależnie od swojej przynależności organizacyjnej, również niezrzeszony, po spełnieniu warunków określonych niniejszym Regulaminem.

Ustanawia się sześć stopni odznaki: popularną, brązową, srebrną, złotą, dużą srebrną i dużą złotą, które można uzyskać jedynie w podanej kolejności. Za każde powtórzenie zdobycia sumy punktów potrzebnych do przyznania kompletu odznak od popularnej do dużej złotej, niezależnie od czasokresu ich uzyskania, nadaje się wyróżnienie „Za wytrwałość”. Jest ono uwidocznione na odznace szmaragdem umieszczonym na kadłubie sylwetki jachtu. Wyróżnienie „Za wytrwałość” nadaje KTŻ ZG PTTK na wniosek właściwej KTŻ.

Podstawą do przyznania ŻOT jest zdobycie odpowiedniej dla danego stopnia odznaki ilości punktów w rejsach turystycznych, odbytych jachtem żaglowym po wodach śródlądowych lub morskich oraz spełnienie innych warunków określonych niniejszym Regulaminem.

Do punktacji ŻOT zalicza się turystyczne rejsy żeglarskie trwające co najmniej 24 godziny.

ŻOT w stopniu popularnym przyznaje się za zdobycie 100 punktów w ciągu jednego sezonu.

ŻOT w stopniu brązowym przyznaje się za zdobycie 300 punktów w ciągu jednego sezonu.

ŻOT w stopniu srebrnym przyznaje się za zdobycie 900 punktów w ciągu dwóch sezonów.

ŻOT w stopniu złotym przyznaje się za zdobycie 1800 punktów w czasie dłuższym niż dwa sezony.

ŻOT w stopniu dużym srebrnym przyznaje się za zdobycie 3000 punktów w czasie dłuższym niż trzy sezony, co najmniej na dwóch akwenach.

ŻOT w stopniu dużym złotym przyznaje się za zdobycie 4200 punktów w czasie dłuższym niż cztery sezony, co najmniej na trzech akwenach.

Za sezon, w rozumieniu niniejszego Regulaminu, uważa się okres nawigacyjny jednego roku kalendarzowego.

Za akwen, w rozumieniu niniejszego Regulaminu, uważa się rzeki żeglowne, zespoły jezior (pojezierza), zalewy, zatoki, morza i oceany.

za przebycie pod żaglami 1 km szlaku w rejsach po wodach śródlądowych zalicza się:

a) przy płynięciu z prądem – 1 punkt,

b) przy płynięciu po wodach stojących – 2 punkty,

c) przy płynięciu pod prąd – 3 punkty,

za przebycie pod żaglami 1 Mm (mili morskiej) w rejsach zatokowych i zalewowych zalicza się 2 punkty,

za przebycie pod żaglami 1 Mm (mili morskiej) w rejsach morskich zalicza się 1 punkt,

punkty zalicza się na podstawie przebytych kilometrów lub mil morskich, względnie za każdy dzień rejsu liczy się 25 punktów.

za udokumentowane zwiedzenie obiektu krajoznawczego (zabytki kultury materialnej, rezerwaty przyrody, miejsca pamięci narodowej itp.) – 20 punktów, przy czym miasto lub zespół zabytków uważa się za jeden obiekt,

za transport łodzi wraz z załogą do miejsca rozpoczęcia rejsu drogą lądową lub wodną – 10 punktów za każde rozpoczęte 100 km, przy czym transportu w promieniu 20 km od miejsca zamieszkania nie liczy się, jak również transportu łodzi wraz z załogą po ukończonym rejsie. Łączna suma punktów za transport łodzi wraz z załogą nie może przekroczyć 10% ilości punktów zdobytych na żaglach.

za przebycie na pagajach, na burłaka, na holu albo na silniku 1 km szlaku w kanałach, odcinkach rzek, pod mostami itp. zalicza się 1 punkt, jednak nie więcej niż 10% ilości punktów zdobytych na żaglach.

Komisja Turystyki Żeglarskiej ZG PTTK może na wniosek organizatora przyznać uczestnikom żeglarskich imprez turystyczno-krajoznawczych premie w takiej ilości punktów, jaka odpowiada programowanej treści turystyczno-krajoznawczej.

Punkty zdobyte ponad normę, ustaloną dla danego stopnia odznaki, zalicza się na poczet odznaki wyższego stopnia. Nie może to jednak spowodować przyznania dwóch stopni odznaki w jednym sezonie.

Wpisów do Turystycznego Dzienniczka Żeglarskiego dokonuje się na podstawie zapisów dziennika jachtowego, książki pływań lub książeczki żeglarskiej. Potwierdzenia wpisów dokonuje się zgodnie z § 20 niniejszego Regulaminu.

Potwierdzenia bytności na szlaku wydają wszystkie placówki PTTK i FWP, urzędy administracji terenowej, posterunki Policji i Służby Granicznej, urzędy pocztowe, urzędy administracji rzecznej i morskiej, stacje kolejowe, sklepy, bosmani, kierownicy portów i przystani itp.

Uczestnikom rejsów zbiorowych (co najmniej trzy łodzie) organizowanych przez kluby i sekcje żeglarskie PTTK potwierdzenia wydają kierownicy tych rejsów.

Uczestnikom rejsów zalewowych, zatokowych i morskich potwierdzenia wydaje na podstawie zapisów dziennika jachtowego kapitan jachtu lub przodownicy turystyki żeglarskiej PTTK. Potwierdzenia powinny zawierać pieczęć, datę i podpis potwierdzającego.

Ubiegający się o przyznanie ŻOT w stopniach od popularnego do dużego srebrnego przedkłada właściwej Komisji Turystyki Żeglarskiej (oddziałowej, regionalnej) wypełniony, podliczony i potwierdzony przez przodownika turystyki żeglarskiej Turystyczny Dzienniczek Żeglarski.

Ubiegający się o ŻOT w stopniu dużym złotym przedkłada Komisji Turystyki Żeglarskiej ZG PTTK bezpośrednio albo za pośrednictwem właściwych KTŻ przepisowo wypełniony, podliczony i potwierdzony przez przewodniczącego KTŻ Turystyczny Dzienniczek Żeglarski.

Turystyczne Dzienniczki Żeglarskie wypełnione nieczytelnie i niezgodnie z przepisami niniejszego Regulaminu nie będą weryfikowane.

Po zweryfikowaniu wpisu i nadaniu odznaki przez właściwą KTŻ zostaje wydana legitymacja uprawniająca do wykupienia i noszenia odpowiedniej odznaki.

Obowiązek prowadzenia ewidencji nadawanych odznak ŻOT do stopnia Dużej Srebrnej spoczywa na oddziałowych (regionalnych) KTŻ, a dla odznaki ŻOT Dużej Złotej na KTŻ ZG PTTK.

Turystyczne Dzienniczki Żeglarskie i Odznaki ŻOT wydaje PTTK i rozprowadza odpłatnie za pośrednictwem swoich placówek terenowych.

Prezydium Komisji Turystyki Żeglarskiej ZG PTTK może w wyjątkowych przypadkach przyznać osobom szczególnie zasłużonym dla turystyki żeglarskiej honorową Żeglarską Odznakę Turystyczną, względnie, jeżeli osoba ta już ją posiada, honorowe wyróżnienie „Za wytrwałość”.

Niniejszy Regulamin wchodzi w życie z dniem 7 czerwca 1998 roku i uchyla wszystkie dotychczasowe regulaminy ŻOT.