§ 1
Zarząd Oddziału PTTK im. Kazimierza Janczykowskiego w Chełmie ustanawia z dniem 28.04.1990 r. Regionalną Odznakę Krajoznawczą „Znam Chełm”. Odznaka zostaje ustanowiona dla uczczenia 600-lecia nadania praw miejskich m. Chełmowi i 80-lecia działalności Oddziału PTK-PTTK w Chełmie.
§ 2
Odznaka ma na celu popularyzację, walorów krajoznawczych miasta Chełma oraz zachęcenie turystów i krajoznawców do poznania historii, kultury, zabytków, przyrody, miejsc pamięci i tradycji oraz obiektów współczesnych miasta.
§ 3
Odznakę może zdobywać każdy po ukończeniu 12 roku życia. Można ją zdobywać indywidualnie, w czasie wycieczek rodzinnych, jak i uczestnicząc w wycieczkach zbiorowych.
§ 4
Odznaka „Znam Chełm” jest dwustopniowa:
I stopień – brązowy, II stopień – srebrny.
§ 5
Odznakę zdobywa się po uprzednim zwiedzeniu wskazanych w regulaminie obiektów. Przejście trasy i pobyt potwierdzamy w prowadzonym według własnego pomysłu dzienniczku przez uzyskanie pieczątki lub wpisu przewodnika, przodownika turystyki kwalifikowanej, instruktora krajoznawstwa. Brak potwierdzenia może być zastąpiony krótkim opisem lub fotografią.
§ 6
Kolejność zwiedzania poszczególnych obiektów jest dowolne, a termin nieograniczony.
§ 7
Odznakę Krajoznawczą „Znam Chełm” można zdobywać równolegle z innymi odznakami turystyczno-krajoznawczymi.
§ 8
Dzienniczki weryfikuje i odznaki przyznaje, a także prowadzi ewidencję odznak Referat Weryfikacyjny Odznak Krajoznawczych przy Zarządzie Oddziału PTTK im. K. Janczykowskiego w Chełmie.
§ 9
Zarząd Oddziału PTTK w Chełmie może przyznać odznakę z pominięciem zasad regulaminu osobom szczególnie zasłużony dla turystyki i krajoznawstwa Chełma i województwa.
§ 10
Warunki zdobycia Regionalnej Odznaki Krajoznawczej „Znam Chełm”
Lp. |
Obiekty i walory krajoznawcze |
Odznaka |
|
I stopień |
II stopień |
||
1. |
Zabytki architektury, zabytkowe układy urbanistyczne |
5 |
10 |
2. |
Obiekty archeologiczne |
1 |
1 |
3. |
Działy Muzeum Okręgowego |
2 |
2 |
4. |
Miejsca i pomniki pamięci narodowej |
4 |
6 |
5. |
Miejsca tradycji PTK-PTTK |
1 |
2 |
6. |
Rezerwaty i pomniki przyrody, parki, zespoły leśne |
3 |
6 |
7. |
Obiekty architektury współczesnej, współczesne założenia urbanistyczne |
2 |
4 |
8. |
Zakłady produkcyjne |
1 |
2 |
9. |
Udział w imprezach kulturalnych lub turystycznych na terenie m. Chełma |
1 |
2 imprezy, w tym przejście 5 km szlaku turystycznego |
Ogółem |
20 |
35 |
§ 11
Skrócony wykaz obiektów krajoznawczych
Lp. |
Obiekt |
Lokalizacja |
Grupa 1. |
||
1. |
Układ urbanistyczny Starego Miasta |
W obrębie ulic: Hrubieszowska – Związku Walki Młodych – Feliksa Dzierżyńskiego – wsch. i płn. granica zespołu poreformackiego – Strażacka – Gdańska – Małgorzaty Fornalskiej – Jadwigi Młodowskiej – Odrodzonego Wojska Polskiego – Juliusza Słowackiego – Armii Czerwonej – Wysoka |
2. |
Układ urbanistyczny Osiedla Dyrekcji Kolejowej |
W obrębie ulic: Karola Świerczewskiego – Odrodzonego Wojska Polskiego – Stefana Batorego – Wiejska – Graniczna – Wysoka – Armii Czerwonej – Juliusza Słowackiego – Śląska – Kolejowa – Wileńska |
3. |
Zespół popijarski (kościół parafialny pw. Rozesłania Apostołów, dawne kolegium pijarów, otoczenie |
ul. Lubelska 55 |
4. |
Dawny zespół katedralny unicki (bazylika NMP, dawny pałac Biskupi, dawny klasztor bazylianów, Uściłuska, budynki gospodarcze z wozownią, dawne bractwo prawosławne, dzwonnica, kapliczka XIX w.) |
ul. Lubelska 2 |
5. |
Kościół i klasztor reformatów (kościół pw. św. Andrzeja, klasztor reformatów, brama wejściowa, figura NMP z 1856 r., przy ul. 1 Maja, dawny Instytut Maryjny) |
ul. Feliksa Dzierżyńskiego |
6. |
Dawna cerkiew i unickie seminarium duchowne (dawna cerkiew pw. św. Mikołaja, dawne seminarium unickie) |
ul. Marcina Kasprzaka 4 |
7. |
Cerkiew prawosławna z XIX w. (cerkiew pw. św. Jana Teologa, dzwonnica, plebania) |
ul. Mikołaja Kopernika |
8. |
Kościół pw. św. Kazimierza |
ul. Koszarowa |
9. |
Dawna kaplica szpitala wojskowego |
ul. Artura Grottgera |
10. |
Cmentarz parafialny (kaplica grobowa Bielskich, kaplica Zajdlerów) |
ul. Lwowska |
11. |
Dawna bożnica |
ul. Mikołaja Kopernika |
12. |
Podziemia kredowe |
ul. Lubelska 55 |
13. |
Budynek poseminaryjny (ob. Liceum Ogólnokształcące) |
ul. hetm. Stefana Czarnieckiego |
14. |
Budynek szkoły 10-lecia |
pl. Henryka Sienkiewicza |
15. |
Dawny budynek guberni chełmskiej |
ul. Szpitalna |
16. |
Dawny pałacyk inż. Wilhelma Kretzchmara (ob. USC) |
ul. Związku Walki Młodych 50 |
17. |
Dawna Kolejowa Szkoła Techniczna (ob. Technikum Mechaniczne) |
ul. Związku Walki Młodych 54 |
18. |
Dawny Magistrat m. Chełma |
ul. Lubelska 21 |
19. |
Dawne seminarium, dawna Ochronka Towarzystwa Dobroczynności (ob. Dom Dziecka) |
ul. Lwowska 21 |
Grupa 2. |
||
1. |
Grodzisko wczesnośredniowieczne „Wysoka Górka” |
ul. Lubelska 2 |
2. |
Pozostałości grodu w Białawinie |
ul. Bieławin |
Grupa 3. |
||
1. |
Muzeum Okręgowe |
ul. Lubelska |
2. |
Dział sztuki dawnej (dawna cerkiew pw. św. Mikołaja) |
ul. Marcina Kasprzaka 57 |
3. |
Dział sztuki współczesnej, Galeria 72 |
ul. Lubelska 55 |
Grupa 4. |
||
1. |
Pomnik Tadeusza Kościuszki |
ul. Odrodzonego Wojska Polskiego |
2. |
Cmentarz parafialny (mogiły z okresu 1863, 1919-1920, 1939-1944); Targowica – miejsce martyrologii i przylegające od płn. strony do cmentarza) |
ul. Lwowska |
3. |
Pomnik Niepodległości oraz tablica poświęcona gen. Gustawowi Orlicz-Dreszerowi |
pl. Konstytucji |
4. |
Kopiec Wolności |
Kulminacja Wysokiej Górki |
5. |
Cmentarz wojenny (1939-1944) |
ul. Odrodzonego Wojska Polskiego |
6. |
Cmentarz jeniecki |
ul. Okszowska |
7. |
Las Borek (cmentarz jeniecki, pomnik na tzw. „Patelni”, cmentarz z okresu I i II wojny światowej) |
ul. Wojsławicka |
8. |
Mauzoleum II wojny światowej (dzwonnica w zespole katedralnym) |
ul. Lubelska 2 |
9. |
Pomnik w miejscu zbrodni hitlerowskiej Kumowa Dolina |
od strony szosy Chełm – Krasnystaw |
10. |
Szpital Psychiatryczny – miejsce zbrodni hitlerowskiej |
ul. Szpitalna |
Grupa 5. |
||
1. |
Cmentarz parafialny – groby działaczy PTK i PTTK: dr. Edwarda Łuczkowskiego, Kazimierza Janczykowskiego, Stanisława Skibińskiego, Józefa Papużyńskiego |
ul. Lwowska |
2. |
Tablica poświęcona dr. Edwardowi Łuczkowskiemu |
pl. Konstytucji |
3. |
Ekspozycja poświęcona historii PTK-PTTK w siedzibie Oddziału lub w Regionalnej Pracowni Krajoznawczej |
|
Grupa 6. |
||
1. |
Rezerwat przyrody „Wolwinów” w Lesie Borek |
ul. Hrubieszowska |
2. |
Pomnik przyrody – trzy grupy modrzewi, Las Borek |
ul. Hrubieszowska |
3. |
Pomnik przyrody – aliant gruczołowaty |
pl. Konstytucji |
4. |
Pomnik przyrody – jesion wyniosły odmiana jednolistna, park przykościelny na „Górce” |
ul. Lubelska 2 |
5. |
Pomnik przyrody – wzgórze widokowe „Wysoka Górka” |
ul. Lubelska 2 |
6. |
Pomnik przyrody – miłorząb dwuklapkowy |
ul. Feliksa Dzierżyńskiego |
7. |
Pomnik przyrody – wiąz koło koszar wojskowych |
ul. Lubelska |
8. |
Zespół leśny Borek, Kumowa Dolina |
|
9. |
Parki: miejski, XXX-lecia i inne |
|
Grupa 7. i 8.
Można zwiedzać dowolne obiekty znajdujące się na terenie miasta.
Grupa 9.
Dotyczy udziału w dowolnej imprezie na terenie miasta. Przy czym proponuje się, ażeby na stopień II (srebrny) w ramach lub zamiast jednej imprezy turystycznej przejść 5 km znakowanego szlaku turystycznego w najbliższej okolicy miasta Chełma.
§ 12
Wzór odznaki
Odznaka przedstawia panoramę od strony południowej z końca XVII wieku. Projekt wykonała A. Bronicka na podstawie miedziorytu T. Rakowieckiego. Zamieszczone daty symbolizują: 1932 – nadanie praw miejskich magdeburskich miastu przez króla Władysława Jagiełłę, 1910 – powstanie w Chełmie Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.
Oddział PTTK
im. Kazimierza Janczykowskiego
ul. Gabriela Narutowicza 14
22-100 Chełm
tel. (82) 565-74-38
mobile: (+48) 600 419 664
http://chelm.pttk.pl
e-mail: poczta@chelm.pttk.pl