Twierdze i zespoły fortyfikacyjne są istotnym elementem krajobrazu kulturowego Polski. Tą zasadą kierował się kol. Michał Spława-Neyman, inicjator i autor pierwszego regulaminu tej odznaki krajoznawczej. Był członkiem Klubu Turystyki Motorowej „PRZEMYSŁAW” w Poznaniu, wieloletnim członkiem i wiceprzewodniczącym Komisji Turystyki Motorowej Zarządu Głównego PTTK, Zasłużonym Przodownikiem Turystyki Motorowej i Przodownikiem Turystyki Kolarskiej, Instruktorem Szkolenia Kadry Turystyki Motorowej. W trudnym okresie dla turystyki dał z siebie wszystko, aby utrzymać jej rangę na rynku turystycznym w kraju. Niespodziewana śmierć 23.11.2001 r. przerwała Jego zacięcie turystyczne i pasmo sukcesów motorowych. Dla uczczenia pamięci tego zasłużonego działacza uhonorowanego wieloma odznaczeniami, przekazujemy Wam zweryfikowany i zmodyfikowany Regulamin Odznaki „Szlakiem Fortyfikacji i Podziemi”, aby jej zdobywanie było wspomnieniem o Koledze Michale.

Komisja Turystyki Motorowej
ZG PTTK

Odznaka   Odznaka   Odznaka   Odznaka



Twierdze i zespoły fortyfikacyjne są istotnym elementem krajobrazu kulturowego Polski. Znaczna ich część zlokalizowana jest w otwartych przestrzeniach środowiska naturalnego o wybitnych walorach przyrodniczych. W Polsce jest blisko 30 podziemnych obiektów dostosowanych dla ruchu turystycznego. Mają one różny charakter i pochodzenie. Wszystkie są atrakcyjne turystycznie, niepowtarzalne i unikalne. Zwiedzanie podziemnych tras dostarcza nie tylko poczucia przygody, ale może być także bardzo praktyczne, pouczające lekcje przyrody i historii. Każda z nich ma swoje tajemnice, legendy, duchy, gnomy i skrzaty a także żywych mieszkańców. W celu poznania tych walorów krajoznawczych Komisja Turystyki Motorowej ZG PTTK, wprowadza dla szerokich mas turystów, nie tylko zmotoryzowanych odznakę turystyczno-krajoznawczą pod nazwą: „Szlakiem Fortyfikacji i Podziemi”.

REGULAMIN ODZNAKI

1.      Odznaka „Szlakiem Fortyfikacji i Podziemi” jest odznaką trzystopniową o jednakowym wzorze dla wszystkich stopni.

2.      Odznakę zdobywa się w kolejności stopni. W jednym roku można zdobyć jeden stopień. Nie ustala się czasu zdobywania poszczególnych stopni.

3.      Warunkiem zdobywania kolejnych stopni jest potwierdzenie zwiedzania odpowiedniej ilości obiektów.

4.      Turysta ubiegający się o odznakę prowadzi „Dzienniczek Zwiedzania” w dowolnej formie, w którym gromadzi potwierdzenia zwiedzanych obiektów w postaci jednego z n/w warunków:

·        odcisku pieczątki zwiedzanego obiektu,

·        odcisku pieczątki nazwy miejscowości w której obiekt jest położony,

·        odcisku pieczątki sąsiedniej miejscowości, w przypadku braku możliwości potwierdzenia obiektu, w którym obiekt jest położony,

·        bardzo krótkiego opisu obiektu,

·        zdjęcia fotograficznego turysty na tle zwiedzanego obiektu.

5.      Jeżeli turysta przedstawi udokumentowany obiekt, nie wymieniony w wykazie, będzie on zaliczony przez Zespół Weryfikacyjny, który przy wydawaniu najbliższej edycji Regulaminu, zamieści go w wykazie.

6.      Odznakę mogą zdobywać wszyscy turyści, którzy ukończyli 8 lat.

7.      Obiekty zwiedzane podczas zdobywania jednego stopnia odznaki, nie mogą być powtarzane w trakcie zdobywania następnych stopni.

8.      Nadwyżka zwiedzonych obiektów w danym stopniu odznaki zostaje zaliczona na wyższy stopień odznaki.

9.      Zespołem Weryfikacyjnym oraz dystrybutorem odznaki jest Oddział Wojskowy PTTK w Chemie, ul. Lubelska 139d/15, 22-109 Chełm 6, tel. (0-82) 565-59-67; mobile (+48) 504989631.

10. W celu przyznania odznaki należy „Dzienniczek Zwiedzania” przesłać do Zespołu Weryfikacyjnego. Do przesyłki należy dołączyć zaadresowaną kopertę zwrotną wraz ze znaczkiem pocztowym na list polecony.

11. Zespół Weryfikacyjny odsyłając zainteresowanym „Dzienniczek Zwiedzania” z potwierdzeniem przyznania odznaki wysyła jednocześnie odznakę za pobraniem pocztowym.

12. Odznakę można zdobywać równocześnie z innymi odznakami turystyki kwalifikowanej.

13. Odznaka może zostać nadana honorowo osobom fizycznym i prawnym, za duże zasługi i osiągnięcia na forum krzewienia wiedzy dotyczącej fortyfikacji i podziemnych tras turystycznych.

14. Interpretacja wymagań niniejszego regulaminu należy do Zespołu Weryfikacyjnego Oddziału Wojskowego PTTK w Chełmie.

15. Wykaz obiektów wymaganych na odznaki wszystkich stopni jest zamieszczony w niniejszym Regulaminie wg podziału na województwa. (załącznik).

16. Warunki zdobywania odznaki „Szlakiem Fortyfikacji i Podziemi”:

RODZAJ OBIEKTU

Stopień
brązowy

Stopień
srebrny

Stopień
złoty

TW – twierdze

2

4

6

LU – linie umocnień

1

1

3

FS – forty, schrony

5

15

25

MW – muzea wojskowe

4

6

12

TP – turystyczne trasy podziemne

2

5

10

17. Regulamin obowiązuje od 01.12.2003 roku.

KTM ZG PTTK w dniu 22.02.2003 po naniesieniu kilku poprawek Uchwałą nr 01/2003 przyjęła Regulamin Odznaki „Szlakiem Fortyfikacji i Podziemi”. Odznaka została zatwierdzona uchwałą Prezydium ZG PTTK Nr 88/2003 z dnia 30 maja 2003 r.

Komisja Turystyki Motorowej

Zarządu Głównego PTTK

Oddział Wojskowy PTTK W Chełmie

WYKAZ OBIEKTÓW WYMAGANYCH DO ZWIEDZANIA

1. Województwo Dolnośląskie

TW Głogów
TW Kłodzko
TW Srebrna Góra
FS Jelenia Góra Schrony pod miastem
FS Miłoszewo Podziemna fabryka
MW Jawor Muzeum Wojskowe
MW Jelenia Góra Skansen uzbrojenia WP
MW Legnickie Pole Muzeum Wojskowe
MW Świdnica Muzeum Wojskowe
MW Wrocław Muzeum Wojskowe
TP Głuszyca Kompleks „Osówka”
TP Jelenia Góra Schrony pod miastem
TP Kletno Jaskinia Niedźwiedzia
TP Kletno Była kopalnia uranu
TP Kłodzko Podziemny „Labirynt” twierdzy
TP Kowary Była kopalnia uranu
TP Nowa Ruda Muzeum Górnictwa
TP Walim Kompleks „Rzeczka”
TP Wałbrzych Kopalnia „Julia”
TP Złotoryja Była kopalnia złota
TP Złoty Stok Była kopalnia złota

2. Województwo Kujawsko-Pomorskie

TW Chełmno
TW Grudziądz
TW Toruń
FS Bydgoszcz Schrony przeciwlotnicze „ZACHEMU”
FS Bydgoszcz Schrony „Przedmieścia Bydgoszcz”
MW Bydgoszcz Muzeum tradycji POW
MW Golub Dobrzyń Muzeum Wojskowe
MW Grudziądz Muzeum Wojskowe
MW Szubin Muzeum Wojskowe
MW Toruń Muzeum Wojskowe
TP Grudziądz Cytadela
TP Toruń Fort IV – St. Żółkiewski
TP Toruń Fort XIII – K. Kniaziewicz

3. Województwo Lubelskie

TW Zamość
LU Roztocze Linia Mołotowa
MW Dęblin Muzeum Wojskowe
MW Kraśnik Muzeum 24 Pułku Ułanów
MW Lublin Muzeum Wojskowe
MW Tomaszów Lubelski Muzeum Wojskowe
MW Zamość ul. Podgroble Muzeum „Arsenał”, ekspozycja plenerowa oręża
MW Wola Gułowska Muzeum Kleberczyków
TP Chełm Chełmskie Podziemia Kredowe
TP Zamość Bastion VII – trasa turystyczna

4. Województwo Lubuskie

TW Kostrzyn nad Odrą
LU Kaława Międzyrzecki Rejon Umocniony (MRU)
FS Cigacice Linia Fortyfikacyjna n/Odrą
FS Krzystkowice Podziemna fabryka
FS Przewóz Podziemna fabryka
FS Sieniawka Podziemna fabryka
FS Świdnica Schrony przeciwlotnicze
FS Świerków Podziemna fabryka
FS Zasieki Podziemna fabryka
MW Drzonów Muzeum Wojskowe
MW Dobiegniew Muzeum Wojskowe
MW Krosno Odrzańskie Muzeum Wojskowe
MW Międzyrzecz Muzeum Wojskowe
MW Witnica Muzeum Chwały Oręża Polskiego
MW Żagań MuzeuM Wojskowe
TP Kaława Podziemna trasa MRU
TP Boryszyn Pętla Boryszyńska na MRU

5. Województwo Łódzkie

FS Jeleń k/Tomaszowa Schron kolejowy
FS Konewka k/Spały Schron kolejowy
FS Sieradz Schrony n/Wartą
FS Sochaczew Niemieckie fortyfikacje z 1944 r.
MW Krośniewice Muzeum Wojskowe
MW Kutno Muzeum Bitwy n/Bzurą
MW Łódź Muzeum Tradycji NiepodległościoweJ I Oddział Radogoszcz
MW Piotrków Trybunalski Muzeum Wojskowe
MW Polichno Muzeum Wojskowe
MW Sochaczew Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Bitwy n/Bzurą
MW Tomaszów Mazowiecki Skansen Rzeki Pilicy – ekspozycja pojazdów militarnych

6. Województwo Małopolskie

TW Kraków
MW Chochołów Muzeum Wojskowe
MW Dębno Muzeum Wojskowe
MW Dołęga Muzeum Wojskowe
MW Kraków Muzeum Lotnictwa Polskiego
MW Miechów Muzeum Wojskowe
MW Tarnów Muzeum Wojskowe
TP Bochnia Kopalnia Soli
TP Jerzmanowice Jaskinia Nietoperzowa
TP Kraków Smocza Jama
TP Wieliczka Kopalnia Soli
TP Wierzchowie Jaskinia Wierzchowska Górna

7. Województwo Mazowieckie

TW Dęblin
TW Nowy Dwór Mazowiecki – Modlin
TW Warszawa
FS Beniaminów Fort rosyjski z 1910 roku
FS Kruszyna Schrony bojowe poniemieckie (obóz jeniecki)
FS Legionów Fort rosyjski „Władimir”
FS Lesiów Stoki – Schrony poniemieckie
FS Łomża/Piątnica Forty przedmieścia
FS Łomża/Nowogród Schrony bojowe z 1939 roku
FS Mława Polskie schrony bojowe z 1939 roku
FS Pionki (okolice) Schrony – magazyny prochu fabryki „PRONIT”
FS Zajezierze Fortyfikacje na lewym brzegu
MW Legionowo Muzeum Wojskowe
MW Liw Muzeum Wojskowe
MW Mniszew Skansen bojowy WP
MW Ostrołęka Muzeum Wojskowe
MW Studzianki Pancerne Muzeum Wojskowe
MW Warka Muzeum Wojskowe
MW Warszawa Muzeum Wojska Polskiego
MW Warszawa Muzeum Wojska Polskiego w Forcie Czerniakowskim
MW Warszawa Muzeum Niepodległości
MW Warszawa Muzeum im. Gen. Sikorskiego
MW Warszawa Cytadela
MW Warszawa Muzeum Kolejnictwa – pociąg pancerny
TP Warszawa W fortach twierdzy Warszawa

8. Województwo Opolskie

FS Stary Grodków Umocnienia dawnego lotniska
MW Góra św. Anny Muzeum Wojskowe
MW Leśnica Muzeum Czynu Powstańczego
MW Łambinowice Muzeum Wojskowe
MW Opole Muzeum Wojskowe

9. Województwo Podkarpackie

TW Przemyśl
LU Przemyśl wzdłuż obecnej granicy z Ukrainą – Linia Mołotowa
FS Dybawka Obiekty fortyfikacyjne
FS Krasiczyn Obiekty fortyfikacyjne
FS Łuczyce Obiekty fortyfikacyjne
FS Medyka Obiekty fortyfikacyjne
FS Siedliska Obiekty fortyfikacyjne
FS Stępina – Cieszyna. Fryszak Zespół niemieckich schronów z okresu II w. św.
FS Żarnowa k/Strzyżowa Niemiecki podziemny kolejowy schron dla pociągu sztabowego
MW Dukla Muzeum Wojskowe
MW Gorlice Muzeum Wojskowe
MW Łańcut Muzealna ekspozycja pamiątek 10 Pułku Strzelców Konnych
TP Rzeszów Trasa turystyczna pod rynkiem starego miasta

10. Województwo Podlaskie

TW Osowiec - Kompleks Wojskowy
LU Augustów Polski odcinek umocniony z 1939r.
LU Lipsk n/Biebrzą Fragmenty linii Mołotowa (grodzieński, osowiecki, zambrowski rejon umocniony)
LU Okolice Drohiczyna, Siemiatycz, Mielnika, Niemirowa Brzeski rejon umocniony
LU Nowogród Polski odcinek umocniony z 1939 r.
LU Łomża Polski odcinek umocniony z 1939 r.
LU Osowiec Polski Odcinek umocniony z 1939 r.
LU Wizna Polski odcinek umocniony z 1939 r.
FS Góra Strękowa k/Wizny Pole bitwy z umocnieniami z 1939 r.
FS Kolno Schrony „Linii Mołotowa”
FS Lipsk n/Biebrzą Schrony z 1940 roku (radzieckie)
FS Piątnica k/Łomży Carskie forty z XIX w.
MW Augustów Muzeum 1 Pułku Ułanów Krechowieckich
MW Białystok Muzeum Wojska Polskiego
MW Osowiec Muzeum Twierdzy Osowiec
MW Suwałki Muzeum Historii i Tradycji Żołnierzy Suwalszczyzny

11. Województwo Pomorskie

TW Gdańsk
LU Wał Pomorski odcinek północny Wałcz – Szczecinek – Biały Bór
FS Darłowo tzw. Chiński Mur
FS Gdańsk Fort Grodzisko
FS Hel Forty z 1939 roku
FS Kępa Oksywska Forty obronne z 1939 roku
FS Łeba Pozostałości poligonu V-1, V-2
FS Westerplatte Ruiny fortyfikacji z 1939 roku
FS Ustka Pozostałości fortów bojowych
MW Gdańsk Muzeum Twierdzy Wisłoujście
MW Gdynia Muzeum Marynarki Wojennej
MW Gdynia Muzeum na okręcie „Błyskawica”
MW Hel Muzeum Wojskowe
MW Malbork Muzeum Wojskowe
MW Westerplatte Muzeum Wartowni Nr 1
TP Mechowo k/Pucka Trasa podziemna w grotach

12. Województwo Śląskie

LU Obszar Warowny „Śląsk” Tąpkowice – Bobrowniki – Bytom – Łagiewniki – Ruda Śląska – Godula – Ruda Śląska – Orzegów – Ruda Śląska – Wirek – Mikołów – Jamna
LU Niemiecka Linia Obrony Zagłębia Górnośląskiego Miedary – Zbrosławice – Zabrze – Nieborowce – Pilchowice
FS Krzyżowa k/Jeleśni Rygiel obronny z 1939 r.
FS Sosnowiec Forty obronne z 1939 r.
FS Węgierska Górka Forty obronne z 1939 r.
MW Będzin Muzeum Wojskowe
MW Częstochowa Muzeum Wojskowe (Arsenał na Jasnej Górze)
MW Tarnowskie Góry Muzeum Wojskowe
TP Tarnowskie Góry Kopalnia srebra i ołowiu
TP Tarnowskie Góry Sztolnia Czarnego Pstrąga
TP Zabrze Skansen podziemny „GUIDO”
TP Zabrze Skansen „Królowa Luiza”

13. Województwo Świętokrzyskie

MW Skarżysko Kamienna Muzeum im. Orła Białego
TP Chęciny Jaskinia Raj
TP Krzemionki k/Ostrowca Kopalnia krzemienia pasiastego
TP Opatów Dawne piwnice kupieckie
TP Sandomierz Trasa turystyczna

14. Województwo Warmińsko - Mazurskie

TW Giżycko Twierdza Boyen
LU Wincenty, Świdry Linia „Ost Wall”
FS Bakłarzewo Skansen fortyfikacyjny
FS Gierłoż Schrony sztabowe „Kwatery Hitlera”
FS Gołdap Schrony i kompleks fabryczny V-2
FS Kolno Schrony bojowe
FS Kruklanki Linia schronów GRU
FS Mamerki Schrony sztabowe Dowództwa Wojsk Lądowych III Rzeszy
FS Martjany Schrony bojowe GRU
FS Pisz Niemieckie schrony bojowe
FS Pozezdrze Schrony sztabowe Himmlera
FS Radzieje Schrony sztabowe Hansa Lemersa
FS Szeroki Bór Schrony sztabowe Göringa
MW Gierłoż Muzeum Wojskowe
MW Grunwald Muzeum Bitwy Grunwaldzkiej
MW Stębark Muzeum Wojskowe

15. Województwo Wielkopolskie

TW Poznań
FS Poznań Cytadela
FS Poznań Fort „Colombo”
FS Poznań Fort VII
FS Poznań Fort VIII
FS Poznań Schrony przeciwlotnicze – Dworzec Główny PKP
MW Kórnik Muzeum Wojskowe
MW Krotoszyn Muzeum Wojskowe
MW Lednogóra Muzeum Wojskowe
MW Lipka Muzeum Wojskowe
MW Poznań Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli
MW Poznań Muzeum Wojskowe „Armii Poznań”
MW Poznań Wielkopolskie Muzeum Wojskowe
MW Poznań Wagon pancerny (pociąg ratowniczy ul. Kolejowa)
MW Wałcz Muzeum Wojskowe
MW Zdbice Muzeum Wojskowe

16. Województwo Zachodnio - Pomorskie

TW Kołobrzeg
FS Biały Bór Schrony bojowe
FS Borne Sulinowo Schrony na poligonie
FS Kołobrzeg Pruskie forty artyleryjskie
FS Młyniska Fort twierdzy Kostrzyn
FS Police Schrony przeciwlotnicze Fabryki
FS Świnoujście Schrony baterii nadbrzeżnej i przeciwdesantowej
FS Świnoujście Rejon Baterii „Goeben”
FS Świnoujście Pruskie forty artyleryjskie
FS Zalesie Pozostałości wyrzutni V-3
MW Cedynia Muzeum Wojskowe
MW Czelin Muzeum Wojskowe
MW Gozdowice Muzeum Wojskowe
MW Kołobrzeg Muzeum Oręża Polskiego
MW Koszalin Muzeum Wojskowe
MW Mirosławiec Muzeum Wału Pomorskiego
MW Siekierki Muzeum Wojskowe


Pobierz Regulamin Odznaki MS Word lub PDF


Oddział Wojskowy PTTK w Chełmie
ul. Lubelska 139 D/15
22-109 Chełm 6
tel. (0-82) 565-59-67
mobile: (+48) 507 324 323, 600 970 932
http://ow_chelm.pttk.pl
e-mail: ow_pttk_chelm@op.pl