Bitwa nad Bzurą była największym starciem zbrojnym wojny obronnej Polski w 1939 roku. Stoczona w dniach 9-22 września 1939 r. przez dwie polskie armie: „Poznań” gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby i „Pomorze” gen. dyw. Władysława Bortnowskiego, liczące łącznie ok. 225 tys. żołnierzy z niemieckimi: 8 Armią gen. piech. Johannesa Blaskowitza i 10 Armią gen. art. Waltera von Reichenau z Grupy Armii Południe (niem. Heeresgruppe Süd) gen. płk. Gerda von Rundstedta w sile ok. 425 tys. żołnierzy. Obie armie polskie na rozkaz Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych marsz. Edwarda Śmigłego-Rydza podjęły odwrót na Warszawę, nie odczuwając większego nacisku ze strony nieprzyjaciela. Jednak w dniach 7 i 8 września 1939 r. ich drogi odwrotu zostały odcięte. Oddziały polskie napotkały znacznie lepiej zmotoryzowane jednostki niemieckiej 8 Armii, która maszerując na Warszawę równolegle do sił polskich, znacznie je wyprzedziła.
W celu pobicia nieprzyjaciela i wywalczenia sobie swobody manewru w kierunku natarcia na Warszawę gen. dyw. Tadeusz Kutrzeba wystąpił do marsz. Edwarda Śmigłego-Rydza z propozycją wykonania zwrotu zaczepnego na lewe skrzydło 8 Armii niemieckiej. 8 września 1939 r. Sztab Generalny Wojska Polskiego wyraził zgodę na uderzenie obu armii. Zapoczątkowało to wielką, trwającą blisko dwa tygodnie, bitwę toczącą się wzdłuż Bzury od Łęczycy aż po jej ujście do Wisły oraz na terenie Puszczy Kampinoskiej.
Bitwa nad Bzurą była jedyną przeprowadzoną na tak wielką skalę operacją zaczepną przeciwko III Rzeszy do 1941 r. Na ogromnym pobojowisku bitwy nad Bzurą pozostało na zawsze tysiące polskich żołnierzy, którzy spoczywają na dziesiątkach cmentarzy, w mogiłach i kwaterach wojskowych, począwszy od Uniejowa i Łęczycy aż po Łomianki pod Warszawą i wojskowe cmentarze stolicy.
W hołdzie pamięci dla poległych nad Bzurą
I. POSTANOWIENIA OGÓLNE
50. rocznica bitwy nad Bzurą stała się inspiracją do opracowania przez Oddział PTTK w Łęczycy Regionalnej Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej „Szlakiem Walk nad Bzurą 1939”. Odznaka została ustanowiona Uchwałą Prezydium ZG PTTK nr 189/89 w dniu 31 maja 1989 r.
Ze względu na przerwę w działalności Oddziału PTTK w Łęczycy w latach 1994-2002 weryfikacja odznaki została zawieszona.
2 września 2015 r. Zarząd Oddziału PTTK „Ziemi Łęczyckiej” w Łęczycy, uchwałą nr 10/2015 z dnia 2 września 2015 r. zatwierdził nowy regulamin zdobywania Regionalnej Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej „Szlakiem Walk nad Bzurą 1939” z jednoczesnym pozostawieniem wzoru odznaki ustanowionej 31 maja 1989 r.
Celem odznaki jest upamiętnienie bohaterstwa żołnierzy biorących udział w bitwie nad Bzurą, propagowanie wiedzy o walkach toczących się wzdłuż Bzury od Łęczycy aż po jej ujście do Wisły oraz na terenie Puszczy Kampinoskiej w dniach 9-22 września 1939 r.
Odznaka „Szlakiem Walk nad Bzurą 1939” jest odznaką trzystopniową: brązowa, srebrna i złota o jednakowym wzorze dla wszystkich stopni. Odznaka różni się kolorem poszczególnych stopni.
II. WARUNKI ZDOBYWANIA
Odznakę można zdobywać po ukończeniu 8. roku życia.
Odznakę zdobywa się w kolejności stopni. Wyższy stopień odznaki można zdobyć po spełnieniu warunków stopnia niższego.
Czas zdobywania kolejnych stopni odznaki jest nieograniczony.
Odznakę można zdobywać równocześnie z innym odznakami PTTK.
Poszczególne stopnie odznaki zdobywa się przez zdobycie wymaganej liczby punktów.
Odznakę w stopniu brązowym przyznaje się za zdobycie 50 pkt.
Odznakę w stopniu srebrnym przyznaje się za zdobycie 150 pkt.
Do zdobycia odznaki w stopniu srebrnym koniecznym jest odwiedzenie przynajmniej jednego z Muzeów Bitwy nad Bzurą oraz udział w Rajdzie „Szlakiem Walk nad Bzurą” organizowanym przez Oddział PTTK „Ziemi Łęczyckiej” w Łęczycy lub udział w innej imprezie turystycznej, inscenizacji historycznej, uroczystych obchodach rocznicy bitwy nad Bzurą, konferencji, odczycie, spotkaniu związanym z bitwą nad Bzurą.
Odznakę w stopniu złotym przyznaje się za zdobycie 300 pkt.
Do zdobycia odznaki w stopniu złotym koniecznym jest odwiedzenie kolejnego z Muzeów Bitwy nad Bzurą oraz udział w dwóch Rajdach „Szlakiem Walk nad Bzurą” organizowanych przez Oddział PTTK „Ziemi Łęczyckiej” w Łęczycy lub udział w trzech innych imprezach turystycznych, inscenizacjach historycznych, uroczystych obchodach rocznic bitwy nad Bzurą, konferencjach, odczytach, spotkaniach związanym z bitwą nad Bzurą.
Na dany stopień odznaki nie mogą być zaliczane miejsca oraz udział w imprezach i wydarzeniach zaliczonych wcześniej na inny stopień odznaki.
Ustala się następującą liczbę punktów za zwiedzenie miejsc pamięci, muzeów, izb pamięci oraz udział w poszczególnych imprezach i wydarzeniach związanych z bitwą nad Bzurą wymaganych do zdobycia poszczególnych stopni odznaki.
Lp. |
Nazwa odwiedzanych obiektów oraz udział w imprezach |
Liczba |
1. |
Miejsca pamięci: |
|
2. |
Udział w uroczystych obchodach rocznic bitwy nad Bzurą, inscenizacjach historycznych |
10 |
3. |
Udział w Rajdach „Szlakiem Walk nad Bzurą” |
15 |
4. |
Udział w odczytach, wystawach, konferencjach, spotkaniach związanych z bitwą nad Bzurą |
15 |
5. |
Izby pamięci |
15 |
6. |
Muzea |
20 |
Wykaz miejscowości, w których znajdują się miejsca upamiętniające bohaterską walkę żołnierzy polskich oraz ludności cywilnej w czasie bitwy nad Bzurą we wrześniu 1939 roku, wymaganych do zdobycia poszczególnych stopni odznaki jest zamieszczony w załączniku do niniejszego regulaminu wg podziału na powiaty.
Potwierdzenia odwiedzanych miejsc oraz udział w wydarzenia związanych z bitwą nad Bzurą należy udokumentować w dowolnie opracowanej kronice zawierającej imię i nazwisko, datę urodzenia oraz adres zdobywającego odznakę. Kronika musi zawierać daty wycieczek, nazwy miejscowości z podaniem obiektu, miejsca, daty i miejsca udziału w wydarzeniach upamiętniających bitwę nad Bzurą.
Potwierdzeniem jest pieczątka z odwiedzanego obiektu, pieczątka z nazwą miejscowości, krótki opis wraz ze zdjęciem na tle odwiedzanego obiektu, podpis organizatora i pieczątka instytucji organizującej dane przedsięwzięcie związane z bitwą nad Bzurą, podpis przewodnika, przodownika turystyki kwalifikowanej, nauczyciela, instruktora lub kierownika wycieczek szkolnych.
Odznaka może zostać nadana honorowo za duże zasługi w propagowaniu wiedzy o bitwie nad Bzurą 1939 roku.
III. WERYFIKACJA ODZNAKI
Weryfikację Odznaki prowadzi Komisja Krajoznawcza przy Oddziale PTTK „Ziemi Łęczyckiej” w Łęczycy.
W celu weryfikacji Odznaki należy przesłać dowolnie opracowaną kronikę wraz z zaadresowaną kopertą i znaczkiem na przesyłkę zwrotną na adres: Oddział PTTK „Ziemi Łęczyckiej” w Łęczycy, ul. Marii Konopnickiej 10, 99-100 Łęczyca, www.leczyca.pttk.pl, e-mail: pttk.leczyca@wp.pl.
Odznaka w trybie regulaminowym przekazywana jest odpłatnie. Odznakę można nabyć bezpośrednio w siedzibie Oddziału PTTK „Ziemi Łęczyckiej” w Łęczycy lub za zaliczeniem pocztowym.
Załącznik do Regulaminu
Regionalnej Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej
„Szlakiem Walk nad Bzurą”
Oddział PTTK „Ziemi Łęczyckiej” w Łęczycy
ul. Marii Konopnickiej 10
99-100 Łęczyca
tel. (+48 ) 603 618 966
http://www.leczyca.pttk.pl
e-mail: pttk.leczyca@wp.pl