Załącznik
do Regulaminu Odznaki Turystycznej
„966 r. Narodziny Państwa Polskiego”
Wykaz obiektów
I. Województwo dolnośląskie
Zabytki architektury
Niwnice – kościół filialny św. Jadwigi po 1305 r.
Biały kościół – kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, 1264 r.
Brzeg Głogowski – kościół Bożego Ciała, XIII w.
Głogów:
zamek książęcy, murowana wieża z XIII w.,
kościół św. Piotra, fundamenty z XII w., obecnie lapidarium, pomnik Jana Pawła II,
kolegiata Wniebowzięcia NMP, relikty dwóch kościołów z XII w. (pod posadzką) i dwóch faz właściwej kolegiaty z 1 poł. XIII w.,
kościół farny św. Mikołaja, relikty fazy romańskiej z 1 poł. XIII w.
Gogołów – kościół romański z początku XIII w., przebudowany.
Gościszów:
ruiny zamku z XIII w.,
kościół Matki Boskiej i św. Jana Chrzciciela, fragmenty z 1 poł. XIII w.
Henryków – kościół pocysterski, ok. 1270 r.
Jerzmanki – kościół św. Franciszka z Asyżu, XIII w.
Kiełczyn – kościół Narodzenia NMP, relikty z XIII w.
Kondratów – kościół filialny św. Jerzego, pocz. XIV w.
Kościelniki Średnie – mury romańskie kościoła z XIII w.
Legnica:
Zamek Piastowski, mury od 12 z 1 poł. XIII w., relikty kaplicy zamkowej,
katedra św. Piotra i Pawła, pierwotnie 1208, 1333-1380 r.
Lubiąż – opactwo cystersów, pobenedyktyński kościół św. Jakuba, 1150 r.
Lubiąż – kamienna piscina (chrzcielnica) znajdująca się w prezbiterium kościoła Wniebowzięcia NMP.
Lwówek Śląski – kościół Wniebowzięcia NMP (fasada zach.) joannitów, 1260-1270 r.
Nowy Kościół – ruiny kościoła NMP, XIII w.
Pastuchów – kościół św. Barbary, poł. XIII w.
Pielgrzymka – kościół Narodzenia NMP, portal z XIII w.
Płóczki Górne – kościół filialny św. Bartłomieja, ok. 1241 r.
Proszków – kościół św. Anny, pocz. XIV w.
Raciborowice Górne – kościół św. Michała Archanioła, pocz. XIII w.
Rokitnica, gmina Złotoryja:
zamek w Rokitnicy z XIII/XIV w.,
kościół św. Bartłomieja, XIII w., obecnie św. Michała Archanioła.
Sobótka:
kamienny lew romański stojący obok kościoła św. Anny,
zamek w Górce – dawne opactwo augustianów, XII-XIV w. (obecnie hotel).
Sokołowiec – kościół paraf. św. Jadwigi, ok. poł. XIII w.
Stary Zamek – kościół paraf. św. Stanisława biskupa, 2 poł. XIII w.
Stolec – kościół pomocniczy Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Zuzanny, koniec XIII w.
Stronia – rotunda Narodzenia NMP, ok. 1300 r.
Strzelin – romańska rotunda św. Gotarda, XII w.
Studniska Dolne – kościół filialny św. Anny, XIII w.
Środa Śląska:
kościół NMP za murami, 1220-1230 r.
kościół św. Andrzeja, ściany zewnętrzne naw bocznych, XII w.
Świerzawa – kościół św. Jana Chrzciciela i św. Katarzyny Aleksandryjskiej, XIII w. (kościół nie pełni już funkcji sakralnych, ale muzealne i wystawiennicze).
Święta Katarzyna – kościół obronny św. Katarzyny Aleksandryjskiej, poł. XIII w.
Trójca – kościół św. Piotra i Pawła, poł. XIII w.
Trzebnica – klasztor cysterek, 1202 r.
Tymowa – kościół NMP, koniec XIII w.
Tyniec nad Ślęzą – kościół św. Michała, ok. XIII w.
Ujazd Górny – kościół św. Marcina, pocz. XIII w.
Wądroże Wielkie – kościół MB Różańcowej (pierwotnie św. Piotra i Pawła), XIII w.
Wierzbna – kościół Wniebowzięcia NMP, XIII w.
Wleń – zamek (donżon, relikty kaplicy i budynku mieszkalnego) z fragmentami murów z XII/XIII w.
Wrocław:
kościół św. Idziego, 1 poł. XIII w.
katedra św. Jana Chrzciciela z reliktami z X-XII w.
kościół augustianów NMP na Piasku, nad wejściem do zakrystii tympanon fundacyjny z pierwotnej romańskiej świątyni, po 1153 r.
zamek na Ostrowie Tumskim składający się z późnoromańskiej kaplicy zamkowej i zabudowy mieszkalnej; obecnie zachowane tylko nieliczne fragmenty w obrębie późniejszych budynków, 1 poł. XIII w.
Zbylutów – wiejski kościół paraf. pw. NMP, 1 poł. XIII w, przebudowany w końcu XV w.
Złotoryja – kościół NMP – część wsch., głównie dolne partie murów, 1 poł. XIII w.
Źródła – wiejski kościół paraf. z 1 poł. XIII w. (późnoromański), wraz z otaczającym go cmentarzem ufortyfikowany w pocz. XVII w., murem na planie czworoboku z 4 bastejami na narożach.
Grody i grodziska
Będkowice, gmina Sobótka.
Mierzyce, gmina Wądroże Wielkie.
Ryczyn, powiat oławski (na północ od Lipek).
Ścieżka dydaktyczna „Śladami Trzebowian” w Parku Krajobrazowym „Chełmy”, 2 km na południowy zachód od Myśliborza (dwa grodziska).
Gilowice „Tatarski Okop”, 2,5 km na zachód od Niemczy.
II. Województwo kujawsko-pomorskie
Zabytki architektury
Chalno – relikty kościoła z XII w., rozebranego ok. 1870 r.
Inowrocław – kościół NMP, XII w.
Kałdus – relikty nieukończonej bazyliki z XI w. (Góra św. Wawrzyńca).
Kościelec – kościół św. Małgorzaty, XII/XIII w.
Kościelna Wieś – kościół św. Wawrzyńca, fragmenty z przełomu XII/XIII w.
Kruszwica – kolegiata św. Piotra i Pawła, 1120-1140 r.
Mogilno – fragmenty pobenedyktyńskiego kościoła św. Jana Ewangelisty, 1 poł. XI w. (z okresu romańskiego pochodzą prezbiterium z absydą, filary w nawie głównej, fragmenty ścian bocznych, krypty: wschodnia i zachodnia).
Strzelno:
kościół Świętej Trójcy i NMP, XII/XIII w.
rotunda świętego Prokopa, 1133 r.
Włocławek – kościół Wniebowzięcia NMP, pierwotnie z XI w. – nie zachowany.
Grody i grodziska
Biskupin.
Dobrzyń nad Wisłą – góra zamkowa.
Górzno – grodzisko „Dziewicza Góra” i „Bocianiec”.
Grodzisko Wyszogród k/Bydgoszczy.
Niedźwiedź-Steklin – na południowym brzegu jeziora Steklin, gmina Kikół.
Osieczek (400 m na zachód od wsi).
Raciąż k/ Tucholi.
Rudaw.
III. Województwo lubelskie
Zabytki architektury
Chełm-Bieławin – relikty wieży z XI/XIII w.
Lublin – wieża zamku, lata 30 XIII w.
Podgórze – kościół Chrystusa Pana Zbawiciela, prezbiterium, XIII w. (część miejscowości Stołpie na zachód od Chełma).
Stołpie – wieża, lata 80. XII w. i 80. XIII w.
Grody i grodziska
Chełm – Wysoka Góra.
Chodlik k/Opola Lubelskiego.
Motycz – gród „Bęben” nad rzeką Czechówką, na zachód od Lublina.
Żmijowiska Grodzisko.
IV. Województwo lubuskie
Zabytki architektury
Biedrzychowice Dolne – kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, zachowana półkolista absyda, a w południowej ścianie nawy ostrołuczny portal kamienny, XIII w.
Drągowina – kościół Wniebowzięcia Pańskiego, XIII w.
Drzeńsko – kościół Jezusa Miłosiernego, XIII w.
Iława, dzielnica Szprotawy – kościół św. Andrzeja, XII w.
Kowalów – kościół św. Piotra i Pawła, XIII w.
Radówek – kościół MB Różańcowej (zamurowany półokrągły portal i trzy romańskie okna w tylnej ścianie prezbiterium symbolizujące Trójcę Świętą), XIII w.
Stary Żagań – kościół wiejski, XII w.
Grody i grodziska
Santok.
Szprotawa – Gród Chrobry w Zespole Przyrodniczo-Krajobrazowym „Park Słowiański”.
V. Województwo łódzkie
Zabytki architektury
Inowłódz – kościół św. Idziego, XI/XII w.
Krzyworzeka – kościół św. Piotra i Pawła, 1264 r.
Ruda k/Wielunia – kościół św. Wojciecha, 1142 r.
Strońsko – kościół św. Urszuli 11 Tysięcy Dziewic, 1 poł. XIII w.
Sulejów – opactwo cystersów, XII/XIII w.
Tum – kolegiata NMP i św. Aleksego, XII w.
Żarnów – kościół św. Mikołaja, koniec XII w.
Grody i grodziska
Dzwonkowice, gmina Nowy Kawęczyn, pow. skierniewicki.
Góra Chełmno (trasa Radomsko – Przedbórz, na południe od Granicy k/Bąkowej Góry).
Konopnica.
Rawa Mazowiecka, ok. 1,8 km od rynku (Anielska Góra, Szwedzkie okopy) – miejsce spacerów i wycieczek.
Sieradz – Góra Zamkowa k/skansenu.
Tum – w pobliżu kolegiaty.
Żarnów – „Szwedzka Góra”.
VI. Województwo małopolskie
Zabytki architektury
Czchów – romańska wieża zamkowa, koniec XIII w.
Dziekanowice – sanktuarium Macierzyństwa NMP, kościół romański z XII/XIII w.
Januszowie, gmina Słomniki, powiat krakowski – dwór murowany z XVI w. z reliktami kaplicy z XIII w.
Kościelec – kościół św. Wojciecha, ok. 1230-1240 r.
Kraków:
katedra św. Stanisława i św. Wacława – relikty X/XI w., krypta św. Leonarda,
zamek – relikty z końca XIII w.,
rotunda NMP, X/XI w.,
kościół Mariacki – fundamenty kościoła gotyckiego z pocz. XIII w.,
kościół św. Wojciecha, X-XII w.,
kościół św. Andrzeja, 1079-1098 r.,
kościół Najświętszego Salwatora, X-XII w.
Miechów – relikty pierwszego kościoła Bożogrobców, 1 poł. XIII w.
Mogiła – opactwo cystersów z kościołem, 1 poł. XIII w.
Prandocin – kościół św. Jana Chrzciciela, XII w.
Tropie – kościół Świętych Pustelników Świerada i Benedykta, XI/XII w.
Tyniec – kościół św. Piotra i Pawła, XI w.
Wysocice – kościół obronny św. Mikołaja, XII/XIII w.
Grody i grodziska
Chrostowa w pobliżu Sobolowa (grodzisko na cyplu).
Czatkowice k/Krzeszowic „Bartkowa Góra” na południe od Czernej.
Książ Wielki – „Kółko”.
Olkusz.
Piekary, gmina Liszki.
Podegrodzie „Grobla”.
Podegrodzie „Zamczysko”, zachodnia część Podegrodzia.
Poznachowice Górne – Góra Grodzisko.
Tarnów „Góra św. Marcina”.
Wojnicz, pow. tarnowski.
VII. Województwo mazowieckie
Zabytki architektury
Błonie – kościół paraf. św. Trójcy, poł. XIII w.
Chlewiska – kościół św. Stanisława Bp. Męczennika, 1121 r.
Czersk – relikty kaplicy zamkowej, XIII w.
Czerwińsk nad Wisłą – kościół Zwiastowania NMP, XII w.
Płock:
katedra powstała w 1144 r., drzwi płockie z XII w. (wierna kopia, oryginał znajduje się w Nowogrodzie Wielkim),
palatium i rotunda z X/XI w. (eksponowane przy zamku),
kolegiata św. Michała, obecnie Liceum Ogólnokształcące im. Marsz. Stanisława Małachowskiego, pop. „Małachowianka” z 1180 r. (najstarsza szkoła w Polsce), mury i fragment filaru.
Rokicie – kościół św. Piotra i Pawła, XIII w. (kobyli kościół).
Sieciechów – kościół Wniebowzięcia NMP, XII w. (relikty fundamentów).
Grody i grodziska
Błonie – „Szwedzki Okop” nad utratą.
Ciechanów, ul. ks. Ściegiennego – gród na Farskiej Górze.
Grudusk – gród wojewody Krystyna, wzgórze „Zielona Góra”.
Ostrołęka, ul. Ostrowska – relikty grodu.
Proboszczewice k/ Płocka – „Szwedzka Góra”.
Radom, ul. Piętrówka.
Sieciechów – „Wójtowa Góra”.
VIII. Województwo opolskie
Zabytki architektury
Głuchołazy – kościół paraf. św. Wawrzyńca, 1250 r.
Kałków – kościół Narodzenia NMP i św. Jerzego, XIII w.
Kępnica – kościół Wniebowzięcia NMP, m.in. zachowane późnoromańskie polichromie w prezbiterium, 1 poł. XIII w.
Nysa – kościół św. Jakuba i św. Agnieszki, relikty kościoła z XIII w.
Pakosławice – kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, 1221 r.
Wierzbięcice – kościół św. Mikołaja, pocz. XIV w.
Grody i grodziska
Biała – k/cmentarza żydowskiego.
Kielcza – k/cmentarza parafialnego.
Stara Warka, 3 km od Warki – „Kopiec”.
IX. Województwo podlaskie
Zabytki architektury
Brak.
Grody i grodziska
Bielsk Podlaski – „Góra zamkowa”.
Drohiczyn – „Góra zamkowa”.
Góra Zamkowa, gmina Jeleniewo.
Jegliniec, gm. Szypliszki – grodzisko jaćwieskie.
Miejskie Nowiny, gmina Sokółka.
Mielnik.
Nowogród – wzgórze Siemowita (skansen).
Stara Łomża, 5 km od Łomży – „Góra Królowej Bony”.
Sudawskie – „Gulberek”, „Mała Warszawa”, „Święta Góra”.
Suraż – „Góra zamkowa”.
X. Województwo podkarpackie
Zabytki architektury
Przemyśl:
wzgórze zamkowe – (preromańska rotunda, relikty na wzgórzu zamkowym, IX w., preromańskie monasterium na wzgórzu zamkowym, IX w., romańska bazylika trzynawowa, X w., palatium książęce, X w.),
romańska rotunda pod prezbiterium bazyliki archikatedralnej.
Grody i grodziska
Horodyszcze – wieś Trepcze k/Międzybrodzia.
Przemyśl – Wzgórze Trzech Krzyży – „Stare Zamczysko”.
Trzcinica k/Jasła – skansen archeologiczny „Karpacka Troja”.
Wietrzno – Bóbrka, pow. krośnieński (na terenie kopalni ropy „Wzgórze Grodzisko”).
XI. Województwo pomorskie
Zabytki architektury
Gdańsk – romańskie piwnice z XIII w. pod dawnym klasztorem Dominikanów (odkrycie z 2006 r.).
Gdańsk – fundamenty XIII wiecznego kościoła św. Mikołaja pod Halą Targową.
Gdańsk-Oliwa – fragmenty cysterskiego kościoła romańskiego z 1 ćwierci XIII w., przebudowane opactwo cystersów z XII/XIII w.
Grody i grodziska
Białogard.
Damno, pow. słupski.
Grabowo Bobowskie k/Pęczewa, pow. stargardzki.
Grodzisko Grzosna k/Zamkowej Góry „Panieńska Góra”, na zachód od Skarszew.
Owidz 2 km k/Starogardu Gdańskiego.
Rowokół (Smołdzino).
Runowo, pow. słupski – ścieżka edukacyjna „Grodzisko Runowo”.
Sopot – skansen archeologiczny.
Święty Gaj – miejsce śmierci św. Wojciecha (na północ od Dzierzgonia).
XII. Województwo śląskie
Zabytki architektury
Cieszyn – rotunda z XI w. lub około 1180 r.
Giebło – kościół św. Jakuba, fragmenty z pierwszej połowy XIII w.
Siewierz – kościół św. Jana Chrzciciela, 1144 r.
Wojkowice Kościelne – kościół św. Marcina i Doroty, 1200-1229 r.
Grody i grodziska
Będzin – góra św. Doroty z kościołem.
Będzin – góra zamkowa.
Bieruń Stary.
Bytom-Szombierki – wzgórze Małgorzaty.
Podzamcze – „Góra Birów”.
Lubomia – grodzisko Gałęszczyców.
Mikołów – gródek stożkowaty.
Pniów k/Pyskowic – przy parkingu cmentarnym.
Podlesie, gmina Lelów.
Sosnowiec-Zagórze – opodal kościoła św. Joachima.
Żernica, pow. gliwicki – na szczycie drewniany kościół.
XIII. Województwo świętokrzyskie
Zabytki architektury
Goźlice – kościół paraf. Wniebowzięcia NMP, 1 poł. XIII w.
Grzegorzowice – kościół św. Jana Chrzciciela, prezbiterium z XIII w.
Imielno – kościół św. Mikołaja, 1 poł. XIII w.
Jędrzejów – opactwo cystersów, 1140 r.
Kije – kościół św. Piotra i Pawła, 2 poł. XII w.
Końskie – kolegiata św. Mikołaja i Wojciecha, 1 poł. XIII w.
Koprzywnica – pocysterski kościół św. Floriana, 1207-1240 r.
Mieronice – kościół św. Jakuba Starszego, 2 poł. XIII w.
Morsko Dolne – kościół Wniebowzięcia NMP, poł. XIII w.
Opatów – kolegiata św. Marcina, XII w.
Samborzec – kościół św. Trójcy, poł. XIII w.
Sandomierz – kościół dominikański św. Jakuba, 1226 r.
Skalbmierz – kościół św. Jana Chrzciciela, XII/XIII w.
Sulisławice – kościół Narodzenia NMP, XIII w.
Święty Krzyż – opactwo benedyktyńskie, XI w.
Tarczek – kościół św. Idziego, 1 poł. XIII w.
Wąchock:
zespół klasztorny cystersów z romańskim kapitularzem, XII w.
kościół klasztorny NMP i św. Floriana, XIII w.
Wiślica:
pierwsza kolegiata wiślicka z XII w. (wraz z unikatową płytą Orantów),
druga kolegiata wiślicka z XIII w.,
zespół rezydencjonalny składający się z dwóch palatiów połączonych z rotundami, fundamenty, XI-XII w.,
kościół św. Mikołaja, relikty z przełomu X i XI w.
Włostów – kościół św. Jana Chrzciciela, XIII/XIV w.
Stara Zagość – kościół joannitów św. Jana Chrzciciela, XII w. (na północ od Wiślicy w Pobliżu Niegosławic).
Zawichost:
kościół św. Jana Chrzciciela, 2 poł. XIII w.,
pozostałości kaplicy św. Maurycego, XI w.,
kościół św. Trójcy, XIII w.,
kościół Wniebowzięcia NMP.
Grody i grodziska
Skarżysko-Kamienna, dzielnica Łyżwy – rezerwat archeologiczny „Rydno”.
Skowronno Dolne – grodzisko k/Pińczowa.
Stradów, pow. kazimierski.
Wiślica.
Włoszczowa – grodzisko zwane „Kopcem św. Jana”.
XIV. Województwo warmińsko-mazurskie
Zabytki architektury
Brak.
Grody i grodziska
Durąg k/ Szyldak, powiat ostródzki.
Gardyny, gmina Dąbrówno.
Sampława – góra św. Jana.
Staświny, gmina Miłki, pow. giżycki – Święta Góra.
Tarczyny, pow. działdowski – Ośrodek Archeologii Doświadczalnej.
Wały Tolkmita, 3 km na południe od Tolkmicka.
XV. Województwo wielkopolskie
Zabytki architektury
Czerwona wieś – kościół św. Idziego, fundamenty z 1 poł. XIII w.
Giecz:
kościół pw. NMP (tzw. Św. Mikołaja), fundamenty z 1 poł. XI w.,
palatium, fundamenty z 1 poł. XI w.
Gniezno:
kościół św. Jerzego (XII w., przebudowany w 1782 r.),
katedra gnieźnieńska, relikty z IX/X w.
Kalisz:
rezerwat archeologiczny „Zawodzie”: (relikty kolegiaty św. Pawła Apostoła, XII w., relikty palatium i kamiennej wieży obronnej, XII w.),
patena kaliska w bazylice kolegiackiej Wniebowzięcia NMP.
Kazimierz Biskupi – kościół św. Marcina, fragmenty z XII w.
Konin – romański słup przydrożny z 1151 r.
Kościelec k/Kalisza – kościół św. Wojciecha, połowa XII w.
Kościelec k/Koła – kościół św. Andrzeja Apostoła, połowa XII w.
Kotłów – kościół Narodzenia NMP, XII w.
Krobia – kościół św. Idziego, XII w.
Licheń – w kapliczce romański krzyż z piaskowca, 1151 r.
Lubiń – opactwo benedyktynów, XI/XII w. (na wschód od m. Krzywiń).
Łękno – rotunda św. Piotra, relikty, X/XI w.
Objezierze – kościół św. Bartłomieja z fragmentami z 1 poł. XIII w.
Ostrów Lednicki:
palatium połączone z kaplicą, X w.,
kościół z prezbiterium, baseny chrzcielne, X w.
Poznań:
kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami, XI-XIII w.
katedra św. Piotra i Pawła (fragmenty w podziemiu), X-XI w.
relikty palatium i kaplicy pod kościołem NMP, X w.
Stare Miasto – kościół św. Piotra i Pawła, XIII w. (4 km na południowy zachód od Konina).
Trzemeszno – opactwo benedyktynów, X/XI w.
Tulce – kościół Narodzenia NMP, XIII w.
Grody i grodziska
Grzybów-Rabieżyce – 7 km na północny wschód od Wrześni.
Moraczewo (przy drodze Poznań – Gniezno), w pobliżu wzgórza z wiatrakami.
Mrówki k/Wilczyna – skansen archeologiczny.
Rydzyna – około 1 km na wschód od zamku.
Zalesie k/Buku (droga z Buku do Dusznik po lewej przed drogą A2/E30).
Turostowo k/Kiszkow,a nad jez. Turowskim.
XVI. Województwo zachodniopomorskie
Zabytki architektury
Banie – kościół MB Wspomożenia Wiernych, XIII w.
Będargowo – kościół Matki Boskiej Wspomożycielki Wiernych, zatarty charakter romański, odsłonięty jeden portal, XIII w. (na zachód od Szczecina).
Chwarszczany – kościół św. Stanisława Kostki, pierwotnie templariuszy św. Jana Ewangelisty, dolne partie fasady zachodniej z portalem, XIII w.
Gardno – kościół romański Najświętszego Serca Pana Jezusa, 1 poł. XIII w.
Góralice – kościół pw. św. Stanisława BM, przebudowany, XIII w.
Kamień Pomorski – bazylika św. Jana Chrzciciela, przełom XII/XIII w.
Kołbacz – kościół w zespole klasztornym cystersów, XII/XIII w.
Mętno – kościół, XIII w.
Moryń – bazylika romańska, poł. XIII w.
Piaseczno – kościół MB Królowej Różańca, XIII w. (na południe od m. Banie).
Rurka – kościół templariuszy, XIII w. (koło m. Chojna).
Swobnica – kościół św. Kazimierza, 1234-1250 r.
Grody i grodziska
Cedynia – pole bitwy.
Gołogóra (na południe od Wolina) – rezerwat archeologiczny „Wzgórze Wisielców”, na półwyspie naprzeciw Gogolic.
Koszalin – Góra Chełmska.
Lubin, gmina Międzyzdroje k/ Wapnicy – pozostałości grodu słowiańskiego.
Stare Drawsko.
Warnowo, gmina Wolin, na wschód od Międzyzdrojów.
Wolin.
Opracował Bernard Milewski.
Pobierz załączniki do Regulaminu Odznaki lub