§ 1

Odznaka Krajoznawcza Ziemi Jastrzębskiej ustanowiona jest przez Zarząd Oddziału PTTK w Jastrzębiu Zdroju.

§ 2

Celem ustanowienia Odznaki Krajoznawczej Ziemi Jastrzębskiej jest popularyzowanie walorów turystycznych, krajoznawczych miasta Jastrzębia oraz najbliższego regionu.

§ 3

Terenem zdobywania Odznaki Krajoznawczej Ziemi Jastrzębskiej jest miasto Jastrzębie Zdrój i jego okolice.

§ 4

Zdobywanie odznaki odbywa się w ramach kwalifikowanej turystyki pieszej i kolarskiej podczas wycieczek krajoznawczych zbiorowych i indywidualnych.

§ 5

Potwierdzenia należy zdobywać w sporządzonych przez siebie kronikach. Potwierdzenia można uzyskać w instytucjach, szkołach, kościołach, u sołtysów lub u organizatora imprezy turystycznej. Potwierdzeniem może być także własnoręczny opis obiektu.

§ 6

Odznaka jest dwustopniowa srebrna i złota. Czas zdobywania poszczególnych odznak wynosi dwa lata.

§ 7

Odznakę Krajoznawczą Ziemi Jastrzębskiej może zdobywać każdy, kto ukończył 10 rok życia i spełnia warunki regulaminu. Weryfikację potwierdzeń oraz wykupienie odznaki należy dokonać w Oddziale PTTK w Jastrzębiu Zdroju, ul. Harcerska 14 b.

§ 8

Odznaka Krajoznawcza Ziemi Jastrzębskiej przyznawana jest przez Komisję Weryfikacyjną Zarządu Oddziału PTTK w Jastrzębiu Zdroju.

§ 9

Na odznakę w stopniu srebrnym należy zwiedzić zgodnie z kanonem wszystkie obiekty w granicach miasta i przejść szlaki turystyczne w granicach miasta.

§ 10

Na odznakę w stopniu złotym należy zwiedzić zgodnie z kanonem dodatkowo wszystkie obiekty w okolicy (poza granicami miasta) i przejść szlaki turystyczne wybiegające poza granice miasta.

§ 11

Zarząd Oddziału oraz Komisja Weryfikacyjna może przyznać Odznakę z pominięciem zasad regulaminu, osobom szczególnie zasłużonym dla turystyki i krajoznawstwa.

§ 12

Ostateczna interpretacja regulaminu odznaki należy do Zarządu Oddziału i Komisji Weryfikacyjnej PTTK w Jastrzębiu Zdroju.

§ 13

Regulamin został zatwierdzony przez Zarząd Oddziału PTTK w Jastrzębiu Zdroju w dniu 03.02.1998 r.

Uwaga: Zaleca się zdobywanie potwierdzeń do odznaki w specjalnej książeczce wydanej przez Oddział PTTK w Jastrzębiu Zdroju.

KANON NA STOPIEŃ SREBRNY

Jastrzębie-Zdrój

• Dom Zdrojowy z 1862 roku odrestaurowany w 1999 roku. Dawne Kasyno Zdrojowe najstarszy obiekt byłego uzdrowiska, obecnie siedziba Miejskiego Ośrodka Kultury.

• Zakład Przyrodoleczniczy. Dawne Łazienki z 1861 roku. Charakterystyczną „wieżę”, jako zbiornik solanki dobudowano w 1912 roku.

• Kompleks dawnego Katolickiego Zakładu Dziecięcego NMP. Najstarszy kompleks leczniczy uzdrowiska z 1881 roku. W składzie kompleksu kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, sanatorium kolejowe, klasztor ss. boromeuszek i budynek sanatoryjny.

• Tablica-epitafium pomordowanych i zamęczonych w czasie wojny kapłanów Dekanatu Jastrzębskiego, wmurowana w zewnętrzną ścianę kościoła.

• Kompleks Ewangelickiego Zakładu Dziecięcego „Betania”. Otoczone parkiem-ogrodem sanatoria „Mieszko” i „Dąbrówka” wybudowane przez społeczność ewangelicką parafii rybnickich w latach 1890-1905. Odrestaurowana „Dąbrówka” jest obecnie hotelem.

• Sanatorium Spółki Brackiej. Wybudowane w 1911 roku, do wojny było największym zakładem leczniczym w uzdrowisku (100 łóżek). Obecnie jest siedzibą filii Uniwersytetu Śląskiego.

• Sanatorium im. Marszałka Piłsudskiego. Wybudowane w 1928 roku z fundacji województwa śląskiego jako zakład leczniczy dla inwalidów wojennych i powstańców śląskich. Największe sanatorium uzdrowiska. Obecnie Szpital Dziecięcy.

• Sanatoria „Katowiczanka” i „Hutnik”. Powstały w latach międzywojennych jako ośrodek leczniczy dla dzieci z przemysłowego centrum Śląska.

• Budownictwo zdrojowe. Dawne wille i pensjonaty „Opolanka”, „Dom Św. Jacka”, „Jastrzębianka”, „Hopperów”, „Europejski”, „Boży Dar” i inne, stanowiły bazę noclegową przybywających na leczenie kuracjuszy.

• „Kozia Alejka”. Obok willi Hoppenów dawne miejsce spacerów, spotkań a także konsumpcji koziego mleka.

• Tablica ofiar „marszu śmierci”. Na skraju parku w miejscu dawnego folwarku. Miejsce uświęcone męczeństwem i śmiercią ewakuowanych w 1945 roku więźniów KL Auschwitz-Birkenau.

• Park Zdrojowy im. dr Witczaka. Zabytkowe założenie parkowe z cennym drzewostanem i roślinnością.

• Potwierdzeniem zwiedzania powyższych obiektów winny być pieczątki: parafialna i Miejskiego Ośrodka Kultury wzgl. Towarzystwa Miłośników Ziemi Jastrzębskiej.

• Jastrzębska Izba Regionalna. Utworzona w 1999 roku, eksponuje prywatne zbiory Antoniego Przybyły, w tym pamiątki uzdrowiskowe i przedmioty związane z dawnymi właścicielami uzdrowiska – Witczakami.

• Potwierdzeniem zwiedzania winna być pieczątka Izby oraz podpis Antoniego Przybyły.

Jastrzębie Dolne

• Boża Góra. Domniemana praosada Jastrzębia. Miejsce bohaterskiej obrony w dniu 1.09.1939 roku; pozycji bronił szwadron 3 Pułku Ułanów Śląskich.

• Kościół drewniany pw. św. Barbary i św. Józefa Robotnika. Jedyny sakralny zabytek Jastrzębia. Przeniesiony z Jedłownika koło Wodzisławia Śląskiego i zrekonstruowany na przykopalnianym osiedlu w 1974 roku.

• Potwierdzeniem zwiedzania powyższych obiektów winna być pieczęć parafialna lub pieczątka Szkoły Podstawowej nr 3.

Jastrzębie Górne

• Kościół pw. św. Katarzyny z 1825 roku, najcenniejszy zabytek w mieście. Lokalne sanktuarium Opatrzności Bożej z łaskami słynącym obrazem nad głównym ołtarzem.

• Cmentarz z grobowcem Witczaków, grobem sapera Karola Zioły, grobem obrońców Bożej Góry oraz zwieńczonym pomnikiem grób powstańców śląskich. Przed bramą cmentarną grób ofiar „marszu śmierci”. W otoczeniu zabytkowe drzewa.

• Potwierdzeniem zwiedzania obiektów winna być pieczęć parafialna wzgl. pieczątka szkolna SP nr 1.

Jastrzębie „Nowe Miasto”

• Kościół pw. Podwyższenia Świętego Krzyża z 1986 r., ul. Janusza Kusocińskiego.

• Kościół pw. Miłosierdzia Bożego z 1904 roku, al. Józefa Piłsudskiego.

• Kościół pw. NMP Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej z 1993 roku, ul. Równoległa.

• Kościół pw. NMP Matki Kościoła tzw. „Kościół na Górce” z 1976 r. Pierwszy kościół wybudowany na nowych osiedlach. W czasie strajków centrum religijne.

• Potwierdzeniem mogą być pieczęcie parafialne lub pieczątka Oddziału PTTK.

• Izba Pamięci i Tradycji w Szkole Podstawowej nr 13 zbiory pamiątek i dokumentów z okresu powstań śląskich i II wojny.

• Potwierdzeniem winna być pieczątka SP 13.

Bzie

• Dwór obronny, najstarszy zabytek Jastrzębia-Zdroju z zachowanymi fragmentami architektury późnorenesansowej. Obok pomnikowa lipa z pokaźną dziuplą.

• Kościół pw. św. Piotra i Pawła. Powstał po spaleniu drewnianej świątyni należącej do najcenniejszych w okolicy.

• Cmentarz z grobami ofiar „marszu śmierci”, powstańczej rodziny Goszyców wymordowanej przez hitlerowców. W otoczeniu zabytkowe drzewa i figury przydrożne.

• Las Kyndra. Pozostałość dawnego lasu beskidzkiego z cennymi okazami flory.

• Potwierdzeniem zwiedzania powyższych obiektów winna być pieczątka parafialna lub jednej z instytucji mieszczącej się w dworze.

Ruptawa

• Kościół pw. Niepokalanego Serca NMP wzniesiony w 1949 roku, część wystroju wewnętrznego wykonały warsztaty uczniów Xawerego Dunikowskiego.

• Dąb Jakub. Pomnikowe drzewo w sąsiedztwie kościoła, pierwszy „pomnik przyrody” w Jastrzębiu-Zdroju.

• Kościół ewangelicki (stary). Wybudowany początkiem XX wieku bez widocznych cech stylowych. Poświęcony w 1912 roku.

• Kościół ewangelicki (nowy). Powstał jako parafialna świątynia dla tysiącosobowej diaspory ewangelickiej miasta. W 1994 roku poświęcony jako Kościół Jezusowy.

• Symboliczny grób Sybiraków. Na cmentarzu komunalnym poświęcony pamięci wszystkich zesłanych, zamęczonych i pomordowanych na Wschodzie.

• Potwierdzeniem zwiedzania powyższych obiektów winny być pieczątki: parafii katolickiej wzgl. Szkoły nr 17 oraz parafii ewangelickiej.

Moszczenica

• Aleja Kasztanowa. Obecnie ulica Kasztanowa, zbiór kilku pomnikowych drzew objętych ochroną.

• Kościół pw. MB Różańcowej z 1950 r.

• Cmentarz z grobem rodzinnym Ranoszków i symbolicznym grobem ofiar I wojny światowej oraz pomnikowym dębem.

• Familoki, a za nimi, pod nasypem kolejowym tablica pamiątkowa w miejscu rozstrzelania trzech powstańców śląskich.

• Muzeum szkolne – Izba prof. Rudolfa Ranoszka w Szkole Podstawowej nr 16 – ekspozycja pamiątek po patronie szkoły oraz eksponatów obrazujących historię Moszczenicy.

• Potwierdzeniem zwiedzania powyższych obiektów winny być pieczątki: parafialna i Szkoły Podstawowej nr 16.

Szeroka

• Kościół pw. Wszystkich Świętych z przełomu XVIII/XIX wieku z cennym, stylowym wystrojem wnętrza.

• Cmentarz z grobami powstańców śląskich i ofiar wojny – w bramie wejściowej epitafium ofiar.

• Pomnikowe drzewa w otoczeniu kościoła.

• Kopiec Szerocki. Domniemany kopiec wójtowski zwieńczony kolumną z barokową figurą Matki Boskiej.

• Kapliczka późnobarokowa z końca XVIII wieku.

• Muzeum Dzwonków. Największy na kontynencie europejskim zbiór dzwonów, aparatów do dzwonienia i przyborów związanych z dzwonieniem, zbiór prywatny ks. Antoniego Łatko.

• Potwierdzeniem zwiedzania poszczególnych obiektów winna być pieczątka Muzeum i parafialna.

Borynia

• Pałac późnobarokowy o rzadko spotykanym wystroju otoczony resztkami parku.

• Aleja doprowadzająca do pałacu o wyraźnie zachowanym zarysie.

• Kościół pw. MB Piekarskiej. Nowo wybudowana świątynia parafialna z 1989 roku.

• Potwierdzeniem zwiedzania powyższych obiektów winna być pieczątka parafialna wzgl. szkoły SP nr 14.

KANON NA STOPIEŃ ZŁOTY

Godów

• Kościół pw. św. Józefa Robotnika z 1930 roku.

• Dwór z resztkami założeń parkowych i pomnikowymi dębami.

• Pomniki. Na grobie powstańców śląskich przy kościele i przy stacji kolejowej.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub pieczątka Urzędu Gminy.

Golasowice

• Kościół pw. Narodzenia NMP z 1977 roku.

• Kościół ewangelicki z 1756 roku odbudowany w 1950 roku.

• Pomnik ofiar wojny.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub pieczątka szkolna.

Gołkowice

• Kościół pw. św. Anny (drewniany) z 1878 roku, pomnikowe drzewa, pomnik powstańczy na grobie.

• Kościół pw. Podwyższenia Świętego Krzyża z 1986 roku.

• Kościół ewangelicki z I połowy XX wieku.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub pieczątka szkoły.

Kończyce Małe

• Sanktuarium maryjne z XVIII wieku.

• Cmentarz z zabytkowymi grobami (krzyże żeliwne).

• Grób ofiar wojny polsko-czechosłowackiej.

• Krzyż Hallera w miejscu śmierci kapitana Cezarego Hallera (20.01.1919 r.).

• Zamek renesansowy z XVI wieku i Muzeum Zamkowe (zbiory etnograficzne).

• Kapliczka przydrożna (dworska) z 1909 roku w sąsiedztwie zamku.

• Pomnikowe drzewa przy kościele i zamku.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub datownik pocztowy z zamku.

Krostoszowice

• Kościół pw. św. Jana Nepomucena z 1983 roku.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub szkolna.

Krzyżowice

• Kościół pw. św. Michała Archanioła z 1793 roku i plebania z 1779 roku.

• Cmentarz z grobem powstańczym.

• Kapliczka przydrożna.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub szkolna.

Mszana

• Kościół pw. św. Jerzego z 1897 roku.

• Cmentarz z grobami powstańców śląskich i ofiar „marszu śmierci”.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub pieczątka WOKiR.

Pawłowice

• Kościół pw. św. Jana Chrzciciela z 1596 roku, ostatni gotycki kościół na Śląsku.

• Cmentarz z grobem ofiar „marszu śmierci”.

• Stare drzewa w otoczeniu kościoła i cmentarza.

• Pałac i park pałacowy z pomnikowymi dębami.

• Kościół pw. Podwyższenia Świętego Krzyża z 1986 roku.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub pieczątka Urzędu Gminy.

Pielgrzymowice

• Kościół drewniany pw. św. Katarzyny z 1675 roku.

• Stare drzewa okalające cmentarz.

• Pałac i resztki parku pałacowego.

• Przedszkole w miejscu domu rodzinnego Karola Miarki.

• Izba Karola Miarki w Szkole Podstawowej.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub pieczątka szkoły.

Połomia

• Kościół pw. Nawiedzenia NMP z 1951 roku.

• Cmentarz z grobem powstańców śląskich.

• Zabytkowe budynki starej plebanii i starej szkoły.

• Figury przydrożne obok starej plebanii.

• Nowa szkoła z 1995 roku, uznana za jedną z najładniejszych w Polsce.

• Pomnikowa lipa na cmentarzu.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub pieczątka szkoły.

Skrzyszów

• Kościół pw. św. Michała Archanioła z 1939 roku.

• Cmentarz z grobem powstańców.

• Stare drzewa w okolicy kościoła.

• Klasztor ss. służebniczek NMP – najstarszy na Śląsku.

• Obelisk pamiątkowy 700-lecia Skrzyszowa.

• Przydrożna kaplica.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna, klasztorna lub jednej z placówek handlowych.

Świerklany

• Kościół pw. św. Anny z 1930 roku.

• Cmentarz z grobem ofiar „marszu śmierci” i grobem Ludwika Holesza.

• Galeria Holeszów. Wystawa prac Ludwika i Agnieszki Holeszów oraz Holesz-Kurzydym i jej syna Karola.

• Stare drzewa w sąsiedztwie kościoła i cmentarza.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub szkolna oraz pieczęć i podpis Holeszów.

Warszowice

• Kościół pw. św. Mikołaja z 1959 roku.

• Cmentarz z grotą w miejsce spalonego w 1945 roku kościoła i pomnikiem poległych w II wojnie światowej.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub szkolna.

Zebrzydowice

• Kościół pw. Wniebowzięcia NMP z 1776 roku, plebania z 1798 roku.

• Cmentarz z grobem poległych w wojnie polsko-czechosłowackiej.

• Pałac z początku XVIII wieku na fundamentach XVI-wiecznych, odbudowany po zniszczeniach wojennych.

• Zbiory muzealne (historia, etnografia) w Szkole Podstawowej.

• Pomnik martyrologii Żydów przy stacji kolejowej.

• Pomnikowe drzewa przy kościele i pałacu oraz lipa w bliskim sąsiedztwie i dąb przy ul. Zamkowej.

• Potwierdzenie – pieczęć parafialna lub pieczątka GOK (w pałacu) oraz pieczątka szkolna.

Pobierz Regulamin Odznaki lub

PTTK Oddział Jastrzębie-Zdrój
ul. Harcerska 14b
44-335 Jastrzębie Zdrój
tel. (0-32) 471-94-88, fax 475-16-70
http://www.jasnet.pl/pttk
e-mail: pttkjz@alpha.net.pl