Pierwsze znane obecnie szkoły, przypominające swym charakterem uniwersytety powstały w czasach starożytnych na obszarze Bliskiego Wschodu, Indii, Chin oraz Grecji, m.in. Akademia Platońska, chińskie szkoły Shang-Xiang, Taixue i Guozijian oraz uczelnia Nalanda działająca na terenie Indii.

Pierwsze średniowieczne uniwersytety powstały w XI i XII w. we Włoszech, Francji i Anglii. Do najstarszych uniwersytetów należą uczelnie zachodnioeuropejskie w: Bolonii (1088), Paryżu (1100), Oksfordzie (1167), Modenie (1175), Cambridge (1209), Palencii (1214), Salamance (1218), Padwie (1222), Neapolu (1224), Tuluzie (1229), Sienie (1240), Montpellier (1289), Coimbrze (1290), Rzymie (1303), Orleanie (1306), Florencji (1321), Grenoble (1339), Pizie (1343), Valladolid (1346), Pradze (1348), Pawii (1361) oraz Uniwersytet Jagielloński w Krakowie (1364) i Uniwersytet Wiedeński (1365).

Cechą charakterystyczną uniwersytetów jest autonomia, która sprowadza się do stanowienia rozległych uprawnień statutowych o charakterze samorządowym. Cechą uniwersytetów jest również wolność akademicka, czyli wolność nauki i nauczania.

W Polsce uczelnia akademicka może używać w nazwie określenia „uniwersytet”, jeżeli posiada kategorię naukową A+, A albo B+ w co najmniej 6 dyscyplinach naukowych lub artystycznych, zawierających się w co najmniej 3 dziedzinach nauki lub sztuki. Obecnie w Polsce działają 43 uniwersytety publiczne zlokalizowane w 20 miastach, w tym 18 uniwersytetów klasycznych nadzorowanych przez ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego oraz 2 uniwersytety artystyczne, 4 uniwersytety ekonomiczne, 9 uniwersytetów medycznych, 3 uniwersytety pedagogiczne, 5 uniwersytetów rolniczych i 2 uniwersytety techniczne, a także 2 uniwersytety niepubliczne: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II oraz SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny z siedzibą w Warszawie.

I. POSTANOWIENIA WSTĘPNE

1. Odznaka Krajoznawcza PTTK „Szlakiem Akademii, Politechnik i Uniwersytetów” (zwana dalej odznaką) została ustanowiona w 2009 r. – „Roku Dzieci i Młodzieży w PTTK” z okazji 90-lecia zorganizowanej działalności krajoznawczo-turystycznej w szkolnictwie polskim i jest nadawana przez Oddział Wolski PTTK im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie.

2. Celem odznaki jest popularyzacja walorów naukowych, krajoznawczych i historycznych oraz współczesnego dorobku wyższych uczelni w Polsce.

3. Ustanawia się cztery stopnie odznaki, które można uzyskać jedynie w podanej kolejności:

   • Popularna,

   • Brązowa,

   • Srebrna,

   • Złota.

4. Wygląd, wymiary oraz materiał, z jakiego jest wykonana odznaka określa Oddział Wolski PTTK im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie.

5. Ogniwa organizacyjne PTTK, działacze i członkowie PTTK powinni czuwać nad rzetelnością zdobywania odznaki i jej odpowiednią rangą.

II. WARUNKI ZDOBYWANIA ODZNAKI

1. Odznakę może zdobyć każdy kto ukończył 7 lat i spełni warunki określone niniejszym Regulaminem, również nie będąc członkiem PTTK.

2. Osoby niepełnoletnie mogą zdobywać odznakę tylko pod opieką osób dorosłych.

3. Czas zdobywania poszczególnych stopni odznaki nie jest ograniczony.

4. Wyższe stopnie odznaki można zdobywać bezpośrednio po spełnieniu wymagań na stopień niższy odznaki.

5. Obiekty zwiedzone ponad normę, ustaloną dla danego stopnia odznaki, będą zaliczane na poczet odznaki wyższego stopnia.

6. Dopuszcza się zaliczenie na poczet odznaki udokumentowanych obiektów zwiedzonych przez turystę przed ustanowieniem odznaki i wejściem w życie Regulaminu, w liczbie do 50% na każdy stopień odznaki.

7. Dokumentacja, o której mowa w pkt. 6. powinna być sporządzona zgodnie z zasadami zawartymi w rozdz. IV. Honorowane będą wszystkie potwierdzenia uzyskane przez turystę w toku zdobywania innych odznak, np. w formie kserokopii odpowiednich stron w książeczkach-kronikach tych odznak.

III. WARUNKI SZCZEGÓŁOWE

1. Podstawą przyznania odznaki jest zwiedzenie ustalonej dla danego stopnia odznaki liczby obiektów wymienionych w załączniku do Regulaminu.

2. Odznakę można zdobywać podczas dowolnych wycieczek, np. krajoznawczych lub autokarowych oraz uprawiając dowolną dyscyplinę turystyki kwalifikowanej.

3. Odznakę zdobywa się zwiedzając określoną w tabeli liczbę obiektów uczestnicząc w indywidualnych wędrówkach oraz zbiorowych imprezach turystyczno-krajoznawczych.

4. Kolejność i dobór zwiedzanych akademii, politechnik i uniwersytetów jest dowolna, z tym, że na każdy stopień odznaki należy zaliczyć obiekty ze wszystkich wymaganych grup.

5. Obiekty zaliczone na jeden stopień odznaki nie są zaliczane na wyższe stopnie odznaki.

6. Punkty uzyskane podczas zdobywania odznaki mogą być jednocześnie zaliczone na inne odznaki krajoznawcze i odznaki turystyki kwalifikowanej pod warunkiem spełnienia wymagań zawartych w regulaminach tych odznak.

IV. ZASADY POTWIERDZANIA ZADAŃ

1. Podstawą do ubiegania się o przyznanie odznaki jest książeczka-kronika, wykonana samodzielnie przez zdobywającego odznakę w dowolnej formie.

2. Dopuszcza się elektroniczną wersję książeczki-kroniki zapisaną na dowolnym nośniku pamięci masowej, np. na płycie CD-R, DVD-R, BD-R, lub w pamięci USB (pendrivie), a także udostępnienie dokumentacji zdobywanej odznaki w inny sposób np. przesłanie e-mailem, lub wskazanie linku do odpowiedniego pliku na dysku zewnętrznym.

3. W książeczce-kronice należy sporządzić wykaz odbytych wypraw, który powinien zawierać datę wycieczki, rodzaj i nazwę zwiedzanej uczelni, potwierdzenia w formie odcisku pieczęci ze zwiedzanych obiektów. Honorowane będą również potwierdzenia członków kadry programowej PTTK (przewodnicy, przodownicy, instruktorzy wg posiadanych uprawnień).

4. Potwierdzenia, o których mowa w pkt. 3. można zastąpić opisem uczelni, samodzielnie wykonaną fotografią, lub fotografią turysty na tle zwiedzanego obiektu.

5. Z obowiązku uzyskania potwierdzeń zwolnieni są wszyscy członkowie kadry programowej PTTK: przewodnicy, przodownicy i instruktorzy oraz organizatorzy turystyki (należy podać rodzaj uprawnień i nr legitymacji).

6. Z zapisów w książeczce-kronice musi jednoznacznie wynikać, że ubiegający się o odznakę osobiście oglądał i poznał obiekty wymagane regulaminowo.

V. WERYFIKACJA I PRZYZNANIE ODZNAKI

1. W celu weryfikacji i przyznania odznaki, książeczkę-kronikę należy przesłać na adres korespondencyjny: Roman Henryk Orlicz, ul. Monte Cassino 3 m. 19, 01-121 Warszawa – załączając zaadresowaną kopertę zwrotną na list polecony (bez znaczków) oraz wymaganą opłatę za przesyłkę i odznakę lub potwierdzenie dokonanej wpłaty.

2. Zweryfikowana książeczka-kronika jest zarazem legitymacją posiadanej odznaki i uprawnia do jej nabycia i noszenia.

3. Odznaka przyznawana w trybie regulaminowym jest odpłatna.

4. Odznakę można nabyć w wyżej wskazanym miejscu osobiście, lub drogą pocztową. Opłaty pokrywa zamawiający.

5. Ewidencję zweryfikowanych i przyznanych odznak prowadzi Komisja Weryfikacyjna OK PTTK „Szlakiem Akademii, Politechnik i Uniwersytetów”.

6. Zarząd Oddziału Wolskiego PTTK im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie może w drodze uchwały przyznać osobom szczególnie zasłużonym dla turystyki i krajoznawstwa oraz szkolnictwa polskiego odznakę w dowolnym stopniu honorowo z pominięciem przepisów dotyczących trybu jej zdobywania.

7. Odznakę przyznaną honorowo wręcza się wraz z pamiątkowym dyplomem bezpłatnie.

VI. POSTANOWIENIA KOŃCOWE

1. Zdobywanie odznaki odbywa się na własny koszt i ryzyko. Oddział Wolski PTTK im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody, których można doznać w trakcie zdobywania odznaki, jak również za szkody wyrządzone przez zdobywającego odznakę osobom trzecim.

2. Interpretacja niniejszego Regulaminu należy wyłącznie do Komisji Weryfikacyjnej OK PTTK „Szlakiem Akademii, Politechnik i Uniwersytetów” powołanej przez Zarząd Oddziału Wolskiego PTTK im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie.

3. Decyzje Komisji Weryfikacyjnej OK PTTK „Szlakiem Akademii, Politechnik i Uniwersytetów” wydane w zakresie jej działania są ostateczne.

4. Regulamin został uchwalony przez Zarząd Oddziału Wolskiego PTTK im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie w dniu 26 kwietnia 2021 r. i obowiązuje od dnia 1 maja 2021 r. Tym samym traci moc Regulamin z dnia 28 września 2009 r.

5. Odznaki zdobyte przed dniem 1 maja 2021 r. zachowują swoją ważność.

6. Osoby, które zaczęły zdobywać odznakę według Regulaminu z 28 września 2009 r. mogą kontynuować zdobywanie danego stopnia odznaki na poprzednio obowiązujących zasadach. Przy zdobywaniu kolejnych stopni odznaki obowiązują zapisy niniejszego Regulaminu.

Regulamin opracował Roman Henryk Orlicz – Instruktor Krajoznawstwa Polski (IKP), Instruktor Ochrony Przyrody (IOP) i Przodownik Turystyki Pieszej (PTP) II st.

Wszelkich informacji o odznace udziela autor, tel. (+48-0) 501-094-576, e-mail: romi@o2.pl.