Odznaka   Odznaka   Odznaka



  1. Postanowienia ogólne.

    1. Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy ustanawia Odznakę Krajoznawczą „Śladami Mennonitów w Polsce” w stopniu brązowym, srebrnym i złotym.

    2. Odznakę można zdobywać po ukończeniu 8. roku życia.

    3. Czas zdobywania poszczególnych stopni odznaki jest nieograniczony.

    4. Podstawą weryfikacji jest kronika odznaki, którą należy prowadzić samodzielnie w dowolnej formie – za wyjątkiem formy elektronicznej.

    5. Dokumentację należy przesłać do Regionalnego Oddziału PTTK „Szlak Brdy” na adres: ul. Henryka Sienkiewicza 1/I, 85-037 Bydgoszcz. Turyści spoza Bydgoszczy dołączają kopertę zwrotną ze znaczkiem pocztowym o odpowiednim nominale.

    6. Ostateczna interpretacja regulaminu należy do Zarządu Regionalnego Oddziału PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy. Wszelkich informacji udziela się pod numerem tel. (52) 322-35-89.

    7. Niniejszy regulamin zatwierdzony został uchwałą nr 1a/VI/2012 Zarządu Regionalnego Oddziału PTTK „Szlak Brdy” w Bydgoszczy dnia 16.04.2012 r. i wchodzi w życie z dniem zatwierdzenia przez Zarząd Oddziału.

  2. Zasady zdobywania odznaki.

  3. 2.1. Stopień brązowy: należy zwiedzić i udokumentować zwiedzenie następujących obiektów:

    1. 5 dowolnych cmentarzy z pochówkami mennonitów,

    2. 5 dowolnych chałup mennonitów (lub zespołów chałup znajdujących się w jednej wsi),

    3. 5 innych obiektów związanych z mennonitami (spichlerze, eksponaty w muzeach lub skansenach, ślady działalności np. terpy, wały przeciwpowodziowe, rowy melioracyjne, kanały, stawy, nasadzenia, układ wsi, rozłogi pól itp.).

      • Wybrane obiekty nie mogą pochodzić z wykazu obiektów do stopni srebrnego i złotego.

      • Opis każdego obiektu powinien zawierać podstawowe dane, dokładną lokalizację oraz cechy wskazujące na to, iż obiekt jest związany z mennonitami.

      • Potwierdzeniem jest pieczątka z nazwą miejscowości lub zdjęcie osoby zdobywającej odznakę na tle tablicy drogowej z nazwą miejscowości lub pieczątka członka kadry PTTK.

  4. 2.2. Stopień srebrny: należy zwiedzić i udokumentować zwiedzenie następujących obiektów:

    1. 5 cmentarzy spośród wymienionych w wykazie,

    2. 5 chałup spośród wymienionych w wykazie,

    3. 5 świątyń spośród wymienionych w wykazie.

    4. 5 innych obiektów spośród wymienionych w wykazie.

      • Opis każdego obiektu powinien zawierać podstawowe dane (nazwa, miejscowość, data powstania).

      • Potwierdzeniem jest pieczątka z nazwą miejscowości lub zdjęcie osoby zdobywającej odznakę na tle tablicy drogowej z nazwą miejscowości lub pieczątka członka kadry PTTK.

  5. 2.3. Stopień złoty: należy zwiedzić i udokumentować zwiedzenie wszystkich 25 obiektów z wykazu:

    • Opis każdego obiektu powinien zawierać podstawowe dane (nazwa, miejscowość, data powstania).

    • Potwierdzeniem jest pieczątka z nazwą instytucji (muzeum, skansen) lub miejscowości lub pieczątka członka kadry PTTK. Honorowane będzie również zdjęcie osoby zdobywającej odznakę na tle obiektu.

Mennonici – chrześcijańskie wyznanie protestanckie, powstałe w roku 1539 w Holandii. Jeden z nurtów anabaptyzmu, wywodzący nazwę od swego założyciela – Menno Simmonsa. W wyniku prześladowań część wspólnoty mennonickiej opuściła Holandię w 1555 roku i szukała przyjaznego miejsca do osiedlenia się w całej Europie. W Polsce mennonici osiedlali się między innymi na Żuławach, w Dolinie Dolnej Wisły oraz w Kazuniu koło Warszawy, na terenach dotychczas niezamieszkanych, dając początek tzw. kolonizacji olęderskiej.

Olędrzy – pierwotnie osadnicy z Fryzji i Niderlandów, najczęściej wyznania mennonickiego, którzy w XVI-XVII wieku zakładali wsie w Prusach Królewskich, wzdłuż Wisły i jej dopływów, na Kujawach, Mazowszu i w Wielkopolsce. W późniejszym okresie (aż do poł. XIX w.) mianem olędrów określano osadników różnego wyznania i narodowości (gł. Polaków i Niemców, czasem Szkotów, Czechów i Węgrów), którzy korzystali z pewnych przywilejów wynikających z prawa stosowanego przez fryzyjskich i niderlandzkich kolonistów.

Wykaz obiektów do Odznaki Krajoznawczej
„Śladami Mennonitów w Polsce”

Stopień srebrny:

  1. Cmentarze:

    • Wielkie Łunawy (woj. kujawsko-pomorskie, pow. chełmiński, gm. Chełmno)

    • Sosnówka (woj. kujawsko-pomorskie, pow. grudziądzki, gm. Grudziądz)

    • Zajączkowo Wielkie (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Nowe n. Wisłą)

    • Nowa Wieś Śladów (woj. mazowieckie, pow. sochaczewski, gm. Brochów)

    • Okrągła Łąka (woj. pomorskie, pow. kwidzyński, gm. Sadlinki)

    • Szaleniec (woj. pomorskie, pow. malborski, gm. Stare Pole)

    • Różewo (woj. pomorskie, pow. nowodworski, gm. Nowy Dwór)

    • Wielkie Walichnowy (woj. pomorskie, pow. tczewski, gm. Gniew)

    • Markusy (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski)

    • Wikrowo (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski, gm. Gronowo Elbląskie)

  2. Chałupy:

    • Bydgoszcz-Łęgnowo (ul Toruńska 406) – dom podcieniowy (woj. kujawsko-pomorskie)

    • Dragacz – zespół chałup (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki)

    • Wielki Lubień – dom nr 47 (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Dragacz)

    • Miłocin – dom podcieniowy (woj. pomorskie, pow. gdański, gm. Cedry Wielkie)

    • Lasowice Małe – dom podcieniowy (woj. pomorskie, pow. malborski, gm. Malbork)

    • Bystrze – dom podcieniowy (woj. pomorskie, pow. malborski, gm. Miłoradz)

    • Żuławki – zespół chałup, dom podcieniowy (woj. pomorskie, pow. nowodworski, gm. Stegna)

    • Krzywe Koło – dom podcieniowy (woj. pomorskie, pow. tczewski, gm. Tczew)

    • Kępniewo – zespół chałup i zagród (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski, gm. Markusy)

    • Stalewo – dom podcieniowy (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski, gm. Markusy)

  3. Świątynie:

    • Mała Nieszawka (woj. kujawsko-pomorskie, powiat toruński, gm. Wielka Nieszawka)

    • Kazuń Nowy (woj. mazowieckie, pow. nowodworski, gm. Czosnów).

    • Elbląg (ul. Garbary 12) – dom modlitwy, obecnie budynek mieszkalny (woj. warmińsko-mazurskie)

    • Elbląg (ul. Warszawska) (woj. warmińsko-mazurskie)

    • Rozgart (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski, gm. Gronowo Elbląskie)

    • Jezioro (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski, gm. Markusy)

    • Nekielka (woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński, gm. Nekla)

    • Nowe Dwory (woj. wielkopolskie, pow. czarnkowsko-trzcianecki, gm. Wieleń)

  4. Inne obiekty:

    • Szynych – stela i obelisk mennonicki przy kościele katolickim (woj. kujawsko-pomorskie, pow. grudziądzki, gm. Grudziądz)

    • Wielki Lubień – przeciwpowodziowy wał ziemny (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Dragacz)

    • Wielkie Stwolno (dom nr 29) – szkoła mennonicka (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Dragacz)

    • Wiślina – brama-dzwonnica przy byłym cmentarzu mennonickim (obecnie katolicki) (woj. pomorskie, pow. gdański, gm. Pruszcz Gdański)

    • Koźliny (nr 116) – spichlerz (woj. pomorskie, pow. gdański, gm. Suchy Dąb)

    • Jazowa – historyczny układ wsi: rzędówka przywałowa, zespół domów i zagród (woj. pomorskie, pow. nowodworski, gm. Nowy Dwór Gdański)

    • Walichnowy Małe – kostnica na cmentarzu mennonickim (woj. pomorskie, pow. tczewski, gm. Gniew)

    • Różany (Stacja Pomp) – parowa przepompownia (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski, gm. Gronowo Elbląskie)

    • Krzewsk (nr 24) – obora z podcieniem (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski, gm. Markusy)

    • Ługi Ujskie – historyczny układ wsi: rzędówka bagienna, zachowany krajobraz kulturowy, najstarsza w Wielkopolsce lokacja mennonicka (woj. wielkopolskie, pow. pilski, gm. Ujście)

Stopień złoty:

  1. Chrystkowo – zagroda (dom podcieniowy, suszarnia i przechowalnia owoców) – obecnie siedziba Ośrodka Dydaktyczno-Muzealnego Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Gruczno)

  2. Mątawy – świątynia, dom nr 52 – szkoła mennonicka i dom diakona, zespół chałup i zagród (woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Nowe n. Wisłą)

  3. Wielka Nieszawka – Olęderski Park Etnograficzny (planowany, do czasu powstania – cmentarz, wał przeciwpowodziowy) (woj. kujawsko-pomorskie, powiat toruński)

  4. Wilków nad Wisłą – historyczny układ wsi: rzędówka luźna, liczne chałupy i zabudowania gospodarcze, cmentarz (woj. mazowieckie, pow. nowodworski, gm. Leoncin)

  5. Nowe Wymyśle – świątynia, młyn, zespół chałup i zagród, cmentarz (woj. mazowieckie, pow. płocki, gm. Gąbin)

  6. Sady – świątynia, cmentarz, zespół chałup i zagród (woj. mazowieckie, pow. płocki, gm. Słubice)

  7. Świniary – zespół chałup i zagród, zachowany krajobraz kulturowy (woj. mazowieckie, pow. płocki, gm. Słubice)

  8. Gdańsk (ul. Mennonitów 10) – świątynia i pastorówka (obecnie własność Kościoła Zielonoświątkowego) (woj. pomorskie)

  9. Trutnowy (ul. Podcieniowa 7) – dom podcieniowy – obecnie siedziba Stowarzyszenia „Żuławy Gdańskie” (woj. pomorskie, pow. gdański, gm. Cedry Wielkie)

  10. Stogi Malborskie – cmentarz, zespół chałup i zagród (woj. pomorskie, pow. malborski, gm. Malbork)

  11. Kącik – historyczny układ wsi: rzędówka na terpach, zespół domów i zagród, budynek szkoły, zachowany krajobraz kulturowy (woj. pomorskie, pow. malborski, gm. Nowy Staw)

  12. Klecie – dom podcieniowy (woj. pomorskie, pow. malborski, gm. Stare Pole)

  13. Nowy Dwór Gdański (ul. Kopernika 17) Żuławski Park Historyczny – wystawa „Na polskim polderze. Z dziejów mennonitów – niderlandzkiej mniejszości religijnej” oraz lapidarium (woj. pomorskie)

  14. Marynowy – zespół chałup i zagród, domy podcieniowe, mennonickie stele na cmentarzu katolickim (woj. pomorskie, pow. nowodworski, gm. Nowy Dwór Gdański)

  15. Stawiec – cmentarz (woj. pomorskie, pow. nowodworski, gm. Nowy Dwór Gdański)

  16. Cyganek – Cmentarz Jedenastu Wsi, lapidarium sepulkralne (woj. pomorskie, pow. nowodworski, gm. Nowy Dwór Gdański)

  17. Palczewo – wiatrak (woj. pomorskie, pow. nowodworski, gm. Ostaszewo)

  18. Tujsk – historyczny układ wsi: ulicówka przywałowa i ulicówka wodna, zespół chałup i zagród (woj. pomorskie, pow. nowodworski, gm. Stegna)

  19. Łaszka – zespół chałup i zagród (woj. pomorskie, pow. nowodworski, gm. Sztutowo)

  20. Karwieńskie Błoto Pierwsze – cmentarz (woj. pomorskie, pow. pucki, gm. Krokowa)

  21. Elbląg – Muzeum Archeologiczno-Historyczne – wystawa „Chata żuławska” (woj. warmińsko-mazurskie)

  22. Markusy – domy i zabudowania gospodarcze, cmentarz (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski)

  23. Tropy Elbląskie – zespół chałup i zagród, historyczny układ wsi: ulicówka wodna (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski, gm. Elbląg)

  24. Fiszewo – Centrum Pamięci Kultury Mennonickiej (planowane, do czasu powstania – cmentarz) (woj. warmińsko-mazurskie, pow. elbląski, gm. Gronowo Elbląskie)

  25. Herburtowo – świątynia i cmentarz (woj. wielkopolskie, pow. czarnkowsko-trzcianecki, gm. Wieleń)

Pobierz Regulamin Odznaki MS Word lub PDF

Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy”
ul. Henryka Sienkiewicza 1/I
85-037 Bydgoszcz
tel. (0-52) 322-35-89, fax 322-17-58
http://www.pttk.bydgoszcz.pl
e-mail: szlakbrdy@pttk.bydgoszcz.pl